Türkiye'nin Muhasebe Kitapları Satış Sitesi
Türk Hukukunda Bilirkişilik

Türk Hukukunda Bilirkişilik

Yahya Deryal


Baskı Tarihi: MART 2017
Sayfa Sayısı: 697
Fiyatı: 138 TL
İndirimli Fiyatı:135,5 TL (Kdv Dahil)
BASKISI TÜKENDİ
KİTAP HAKKINDA
  • Google
  • Tw
  • Fb
1. -Hukuki Konularda Bilirkişilik Yapılabilir mi?
2. -Avukatın Bilirkişilik Yapması Mümkün mü?
3. -Hangi Konularda Bilirkişiye Başvurmak Zorunludur?
4. -Bilirkişilik Görevi Reddedilebilir mi?
5. -Bilirkişiler Reddedilebilir mi?
6. -Bilirkişi Raporu Nasıl Yazılmalıdır?
7. -Bilirkişi Taraflarla Görüşebilir mi?
8. -Adli Tıp Kurumu Kararları Bağlayıcı mıdır?
9. -Bilirkişilerin Sorumlulukları Nelerdir?
10. -Özel Bilirkişi (Uzman) Görüşü Delil Olarak Mahkemeye Sunulabilir mi?
11. -Ek Rapor İçin de Bilirkişiye Ücret Ödenir mi?
12. -Mahkemeye Sunulmuş Bilirkişi Raporları Bir Başka Davada Delil Olarak Kullanılabilir mi?
13. -Ceza Davasındaki Bilirkişiler Hukuk Davasında da Görevlendirilebilir mi?
14. -Kesinleşen Yargı Kararının Dayanağı Olan Bilirkişi Raporu Bağlayıcı mıdır?
15. -Tarafları Farklı Uyuşmazlıklarda Emsal Bilirkişi Raporları Kullanılabilir mi?
16. -İlamın Aksini Ortaya Koyan Bilirkişi Raporları Yargılamanın Yenilenmesine Yol Açar mı?
17. -Adli Yargıda Alınmış Bilirkişi Raporları, İdari Yargıda Geçerli midir?
18. -Kısmi Davada Alınan Bilirkişi Raporunun Ek Davaya Etkisi
19. -Bilirkişilik Kurumunun Islahı Nasıl Mümkün Olabilir?
20. -Tıp Hukukunda, İş Hukukunda, Çocuk Hukukunda, İdari Yargıda, Vergi Davalarında, Kamulaştırmada ve Bankacılık Suçlarında Bilirkişiliğin Özellikleri Nelerdir?
ı

ÖNSÖZ

Bu eser, bu güne kadar yazdığım kitaplar içinde en çok emek verdiğim bir eser olarak, hem alanında bir ilk, hem de özgün bir çalışma niteliğine sahiptir.
Aradan geçen 3 yıla yakın sürede bu alanda yazılmış teorik eserleri ve yargı içtihatlarını okuyup işlemeye çalıştım. Eksik gördüğüm bazı konuları ekledim.
Bilirkişilik kurumuna yönelik çok yönlü şikayetlerin azaltılması ve kurumun disipline edilmesi amacıyla bir üst örgütlenmenin yararlı olacağını düşünmekteyim. Meslek örgütü benzeri bu kurumsal yapı için bağımsız idari otorite modelinin uygun olabileceği kanaatindeyim. Bu yapının bilirkişilerin eğitilmesi ve sertifikalandırılmasında önemli katkılar sunacağı açıktır.
Kitabın bu hali ile, bilirkişilik yapan uzmanlar yanı sıra, hakim-savcı ve avukatlar için, hatta araştırmacı ve akademisyenler için de, akla gelebilecek sorulara cevap bulabilecekleri doyurucu bir kaynak olduğunu söyleyebilirim.
İlgilenen okuyucuları için yararlı olmasını temenni eder, eleştiri ve katkıların tarafıma iletilmesinden minnet ve memnuniyet duyarım.
ı

İÇİNDEKİLER

I–GENEL OLARAK-1
A. -Bilirkişinin Gerekliliği-1
B. -Tarihi Gelişimi-5
C. -Usul Kanunlarında Bilirkişilik-10
1. -Genel Olarak-10
2. -Hukuk Usulünde-11
3. -Ceza Usulünde-14
4. -Askeri Yargıda-17
5. -İdari Yargılama Usulünde-18
II–TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ-27
A. -Tanımı-27
B. -Terim Olarak-31
C. -Hukuki Niteliği-34
III–BİLİRKİŞİNİN STATÜSÜ VE NİTELİKLERİ-41
A. -Bilirkişinin Statüsü-41
B. -Bilirkişilik Kurumunun Yozlaşması İddiaları-44
C. -Bilirkişinin Nitelikleri-46
1. -Hukuki Ehliyet ve Mesleki Yetkinlik-46
a. -Bilirkişinin Hukuki Ehliyeti-46
aa. -Genel Olarak-46
bb. -Bilirkişiliği Yasaklanmış Olanlar-49
b. -Mesleki Yetkinlik-51
2. -Uzmanlık-58
a. -En Liyakatli Bilirkişi-58
b. -Uzmanlığın Belli, Belgeli ve Denetlenebilir Olması-62
c. -Akademik Uzmanlık-67
d. -Çözüme Elverişli Uzmanlık-76
e. -Hukukçu Uzmanlar-83
f. -İlgili Uzmanlık-87
g. -Usulsüz Bilirkişi Tercihleri-94
3. -Tarafsızlık-97
a. -Genel Olarak-97
b. -Tarafsızlığın Güvenceleri-100
aa. -Genel Bakış-100
bb. -Bilirkişinin Tarafsızlığını Korumaya Yönelik Ceza Normları (TCK. m. 277, 288)-103
c. -Hâkime Karşı Tarafsızlık-106
4. -Dürüstlük-106
IV–HUKUKİ KONULARDA BİLİRKİŞİYE BAŞVURULMASI VE ÖZELLİKLE AVUKATIN BİLİRKİŞİLİĞİ-109
A. -Genel Olarak-109
B. -Avukatın -Hukukçu- Kimliği ve Hukuki Konularda Bilirkişiye Başvurma Yasağı-112
1. -Yasağın Anlamı-112
a. -Yargı Yetkisinin Bilirkişiye Devredilemeyeceği-112
b. -Hâkimin Yargılamaya Hâkim Olması-114
c. -Hüküm Kurmanın Bilirkişiye Havale Edilmemesi-118
2. -Yasağın Gerçekçiliği ve Bir Öneri-120
a. -Yasağın Anlamsızlığı-120
b. -Yargıda Uzmanlaşma İhtiyacı-123
aa. -Genel Olarak-123
bb. -Bilirkişi Yardımına Muhtaç Bırakan Nedenler-125
3. -Hukukçu Bilirkişi-129
4. -Görüşüm: Akademisyen Bilirkişiler-134
C. -Avukatın -Uygulamacı- Bir Meslek İnsanı Olması-138
D. -Yargılama Faaliyetinin Bir Unsuru Olarak Avukatın -Taraf- Sayılması-142
E. -Sonuç Olarak-143
V–BİLİRKİŞİ İNCELEMESİNİN KAPSAMI-145
A. -Bilirkişiye Başvurma Yasağı-145
1. –Genel ve Hukuki Bilgi- Alanı-145
2. –Genel ve Hukuki Bilgi- İle Çözümlenebilir Uyuşmazlıklar-147
3. -Genel ve Hukuki Bilginin Ölçüsü Nedir?-153
B. -Bilirkişinin Görev Alanı-163
1. –Özel veya Teknik Bilgi- Desteği-163
2. –Özel veya Teknik Bilgi- Alanı-164
3. -Özel Bilgi ve Teknik Bilgi Kavramlarının Anlam Muhtevası-170
C. -Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğu-182
1. -Genel Olarak-182
2. -Hukuk Usulünde-184
3. -Ceza Usulünde-194
D. -Özel veya Teknik Bilgiyi (Bilirkişiyi) Gerektiren Durumlar-198
1. -Genel Olarak-198
2. -Vergi Yargısında-203
3. -Tıp Hukukunda-210
4. -Çocuk Hukukunda-217
5. -İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda-221
6. -Yargıtay Kararlarında-228
E. -Bilirkişiye Başvuru Konusunda Hâkimin Takdiri-256
1. -Genel Olarak-256
2. -Bilirkişi İncelemesi Kararı Geri Alınabilir mi?-261
3. -Hâkimin Kişisel Olarak Özel veya Teknik Bilgiye Vakıf Olması-264
4. -Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması-266
VI–BİLİRKİŞİLİK GÖREVİ-271
A. -Kural: Bilirkişilik Yapmak Zorunlu Değildir-271
B. -İstisna: Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğü-273
1. -Genel Olarak-273
2. -Resmî Bilirkişilere Uygulanabilecek Yaptırımlar-275
3. -Resmî/Zorunlu Bilirkişilik Uygulaması-276
a. -Bilirkişi Listeleri-276
b. -Resmî Bilirkişiler-280
aa. -Adli Tıp Kurumu-284
aaa. -Statüsü ve Görev Tanımı-284
bbb. -Yapısı ve İşleyişi-289
ccc. -ATK Raporlarının Niteliği-296
bb. -Yüksek Sağlık Şurası-299
aaa. -Oluşumu ve Yapısı-299
aaaa. -KHK/663 Öncesi Dönem-299
bbbb. -KHK/663 Düzenlemesi-300
bbb. -Görev Tanımı-301
ccc. -Tıp Sanatının İcrasına Yönelik Adli Uyuşmazlıklar-304
ddd. -Yetersiz YSŞ Görüşü Karşısında ATK’na Başvurulması-307
eee. -Hukuk Davalarında Zorunlu Bilirkişi Sayılmaması-309
cc. -Kamulaştırma Bilirkişileri-312
dd. -Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu-317
ee. -Darphane-318
4. -Bilirkişilikten Kaçınamayacak Olanlar-320
VII–BİLİRKİŞİNİN SEÇİLMESİ-323
1. -Genel Olarak-323
2. -Hukuk Usulünde Tarafların Bilirkişi İncelemesi Talebi-324
3. -Ceza Usulünde Taraf Bilirkişisi-327
4. -Hukuk Usulünde -Uzman Görüşü–331
5. -İstinaf Aşamasında Bilirkişi İncelemesi-335
6. -Hâkimin Re’sen Bilirkişi Görüşüne Başvurması-336
7. -Bilirkişilerin Belirlenmesi ve Görevlendirilmesi-338
a. -Hukuk Usulünde-338
b. -Ceza Usulünde-344
c. -İdari Yargılama Usulünde-349
d. -Kamulaştırma Davalarında-351
8. -İstinabe (Talimat) Yoluyla Bilirkişi Görevlendirilmesi-353
9. -Bilirkişilerin Sayısı-357
a. -Genel Olarak-357
b. -Bilirkişi Kurulunun Görüşme Yapma (Müzakere) Zorunluluğu-362
VIII–BİLİRKİŞİLERİN REDDİ-367
1. -Hukuk Usulünde-367
2. -Ceza Usulünde-372
IX–BİLİRKİŞİLİKTEN ÇEKİLME HAKKI-375
1. -Hukuk Usulünde-375
2. -Ceza Usulünde-377
X–YERİNDE İNCELEME (KEŞİF) VE DİĞER HAZIRLIK İŞLEMLERİ-379
XI–BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ VE RAPOR DÜZENLENMESİ-387
A. -Bilirkişinin Görev Sınırları-387
B. -Bilirkişiye Sorular Yöneltilmesi-395
1. -Bilirkişinin Yönetilmesi-395
2. -Bilirkişinin Sorularla Yönlendirilmesi-398
C. -Bilirkişiye Süre Verilmesi-402
1. -Hukuk Usulünde-402
a. -Genel Olarak-402
b. -Süreye Riayet Etmemenin Sonuçları-403
2. -Ceza Usulünde-405
3. -Vergi Yargısında-407
4. -Bankacılık Suçlarında-408
5. -Kamulaştırma Davalarında-409
D. -Bilirkişiye Yemin Yaptırılması-410
1. -Hukuk Usulünde-410
a. -Yeminin İşlevi-410
b. -Yeminin Şekli-411
c. -Yeminden Kaçınma-412
2. -Ceza Usulünde-413
E. -Bilirkişi Raporu-415
1. -Raporun Hazırlanması-415
2. -Bilirkişinin Taraflarla Görüşmesi-418
3. -Bilirkişinin Yetkileri-421
4. -Raporun Şekli-424
a. -Hukuk Usulünde-424
b. -Kamulaştırma Davalarında-426
5. -Raporun Muhtevası (İçeriği)-426
a. -Tutarlı ve İnandırıcı Bir Üslup-427
b. -Sade Bir Dil ve Terminoloji-431
c. -Kapsamlı ve Ayrıntılı Bilgilendirme-432
d. -Bilime ve Gerçeğe Uygunluk-433
e. -Kurul Üyelerinin Görüşlerini Yansıtması-435
f. -Sözlü Görüş Bildirme İmkânı-438
g. -Sonuç Kısmının Özenle Yazılması-442
6. -Bilirkişi Raporunun Özellikleri-445
a. -Hakimin Sorularına Cevap Vermesi-445
b. -Anlaşılır Olması-446
c. -Gerekçeli ve Aydınlatıcı Olması-449
d. -Bilimsel Verilere ve Somut Gerçekliğe Uygun Olması-451
F. -Raporun Teslimi ve Taraflara Tebliği-456
1. -Raporun Teslimi-456
2. -Raporun Taraflara Tebliği-458
G. -Ek Rapor İstenmesi-461
1. -Genel Olarak-461
2. -Raporun Eksiklik ve Yetersizliği-464
3. -İlave Yardım Talebi-468
H. -Yeni Bilirkişi İncelemesi-472
1. -Önceki Bilirkişiden Ümit Kesilmesi-472
2. -Yeni Bilirkişi İncelemesinin Zorunlu Olup Olmaması-474
3. -Raporlardaki Çelişkileri Giderecek Yeni Bilirkişi İncelemesi-478
4. -Yeni Bilirkişi İncelemesinin Eski Raporu Hükümden Düşürmesi-487
5. -Yeni Bilirkişi İncelemesinin Tekrarlanması-488
XII–BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ-491
A. -İtiraz Sebepleri-491
B. -İtiraz Süresi-492
C. -Sürenin Hukuki Niteliği-493
D. -İtirazın Sonuçları-496
1. -Genel Olarak-496
2. -İtiraz Yoluyla Bilirkişiye Saldırı-499
E. -İtiraz Edilmemesinin Hukuki Sonuçları-500
XIII–BİLİRKİŞİ GÖRÜŞÜNÜN YARGILAMAYA ETKİSİ-505
A. -Bilirkişi Görüşünün Bağlayıcı Olmaması-505
1. -Bağlayıcı Olmama Keyfilik Değildir-505
2. -Hâkimin Delilleri Serbestçe Takdir Hakkı-507
3. -Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğu Bile Bilirkişi Görüşüne Uyma Zorunluluğu Doğurmaz-509
4. -Bilirkişi Görüşüne Rağmen Hüküm Kurulabilmesi-511
5. -Teknik ve Bilimsel Sonuç İçeren Bilirkişi Görüşünün Dikkate Alınması Zorunluluğu-514
6. -Rapordaki Azınlık Görüşünün Hükme Esas Alınıp Alınamayacağı-518
7. -Hakem-Bilirkişi (Delil) Sözleşmesinin Bağlayıcılığı-524
8. -Ceza Usulünde Bilirkişi Görüşünün Bağlayıcı Olmaması-524
9. -İdari Yargılama Usulünde Bilirkişi Görüşünün Bağlayıcı Olmaması-526
B. -Delil Olarak İspat Gücü-527
1. -Bilirkişi Görüşünün Hukuki Değeri-527
2. -İspat Hukukunda ve Deliller İçinde Yeri-529
3. -Bilirkişi Delilinin Takdiri-531
4. -Zilyetlik Davalarının Özelliği-532
C. -Bilirkişi Görüşünün Hâkim Tarafından Değerlendirilmesi-533
D. -Bilirkişi Delilinin Yargıtay Tarafından Denetlenmesi-537
XIV–BİLİRKİŞİLİK ÜCRETİ-543
A. -Bilirkişinin -Hakkı–543
B. -Bilirkişi Deliline Dayanan Tarafın Ücreti Yatırmaması-544
C. -Alman Hukuku-545
D. -Ücreti Etkileyen Unsurlar-546
E. -Ücretin Belirlenmesi (Takdiri)-548
F. -Bilirkişi Ücret Tarifesi-551
G. -Ücrete İtiraz-552
H. -Tüketici Davalarında Bilirkişi Ücreti-553
İ. -Ek Rapor İçin Bilirkişi Ücreti-555
J. -Ücretin Karşılanması-555
K. -Ücretin Bilirkişiye Ödenmesi-558
L. -Ücretin Vergiye Tabi Olması-558
XV–BİLİRKİŞİLERİN SORUMLULUĞU-561
A. -Genel Olarak Bilirkişilerin Yükümlülükleri-561
B. -Usul Kanunlarında Öngörülen Sorumluluk Hükümleri-563
C. -Cezai Sorumluluk-564
1. -TCK Anlamında Memur Gibi Sorumluluk-564
2. -Bilirkişinin İşleyebileceği Suçlar-568
D. -Hukuki Sorumluluk-582
1. -Genel Olarak-582
2. -Hukuki Sorumluluk Davasının Görüleceği Mahkeme-586
3. -Rücu Davasında Zamanaşımı-587
E. -Disiplin Sorumluluğu-587
XVI–BİLİRKİŞİ RAPORUNUN BAŞKA DAVALARA ETKİSİ-589
A. -Genel Olarak-589
B. -Mahkemeye Sunulmuş Bilirkişi Raporlarının Bir Başka Davada Delil Olarak Kullanılması-590
C. -Ceza Davasındaki Bilirkişilerin Hukuk Davasında da Görevlendirilmesi-592
D. -Kesinleşen Yargı Kararının Dayanağı Olan Bilirkişi Raporunun Bağlayıcılığı-596
E. -Tarafları Farklı Uyuşmazlıklarda Emsal Bilirkişi Raporlarının Kullanılabilirliği-596
F. -Bir İlamın Aksini Ortaya Koyan Bilirkişi Raporları Yargılamanın Yenilenmesine Yol Açar mı?-598
G. -Adli Yargıda Alınmış Bilirkişi Raporlarının İdari Yargıda Geçerliliği-599
H. -Adli Yargıdaki Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Davası İle İdari Yargıdaki Kamulaştırmanın İptali Davalarının Derdest Olması-600
I. -Davanın Açıldığı Görevli Mahkemenin Delil Tespiti İçin de Yetkili Olması Kuralı-601
İ. -Kısmi Davada Alınan Bilirkişi Raporunun Ek Davaya Etkisi-602
J. -Tazminat Davasında Alınan Bilirkişi Raporunun Rücu Davasına Etkisi-603
K. -İtirazın Geçici Kaldırılması Davasında Alınmış Bilirkişi Raporu Borçtan Kurtulma Davasının Görüldüğü Genel Mahkemede Delil Sayılır mı?-605
L. -Yargıtay’ın Bozma İlamına Uyma Kararı Veren Hakim, Önceki Bilirkişi Raporlarına Göre Hüküm Kuramayacağı Gibi Alacağı Yeni Bilirkişi Raporlarında da Direnmeye İzin Veremez-608
XVII–BİLİRKİŞİ RAPORUNUN GERÇEĞE AYKIRILIĞI NEDENİYLE YARGILAMANIN YENİLENMESİ-611
XVIII–SONUÇ VE ÖNERİLER-615
A. -Bilirkişilik Gerekli Bir Kurumdur-615
B. -Bilirkişilik Şikâyetlerin Odağı Haline Gelmiştir-616
C. -Uzman ve Yetkin Bilirkişiler Seçilmeli ve Somut Sorularla Yönlendirilmelidir-617
D. -Hukuki Konularda da Bilirkişiye Başvurulabilmelidir-618
E. -Bilirkişi Görüşünün Bağlayıcı Olmadığı Unutulmamalıdır-619
F. -Hâkimlerin Uzmanlaşması Sağlanmalıdır-619
G. -Bilirkişilerin Ortak Çalışması Denetlenmelidir-620
H. -Bilirkişinin Hangi Alanda ve Ne Ölçüde Uzman Olduğu Belgelenmelidir-621
I. -Bilirkişiye Tanınan Süre Gerçekçi Olmalı ve Denetlenmelidir-621
İ. -Bilirkişiye Yemin Yaptırılması İhmal Edilmemelidir-622
J. -Bilirkişiye Emeğine Uygun Makul Bir Ücret Takdir Edilmelidir-622
K. -Bilirkişi Meslek Örgütleri Kurulmalıdır-623
EKLER-625
A. -Bilirkişilik Mevzuatı-625
1. -Hukuk Muhakemeleri Kanunu-636
2. -Ceza Muhakemesi Kanunu-641
3. -Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (Mülga)-645
4. -Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Bilirkişi Yönetmeliği-650
5. -Kamulaştırma Davalarında Bilirkişi Olarak Görev Yapacakların Nitelikleri ve Çalışma Esaslarına İlişkin Yönetmelik-653
6. -Kamulaştırma Davalarında Bilirkişilik Yapacak İnşaat Mühendislerinin Çalışmalarının İzlenmesi, Sicillerinin Tutulması ve Atama İlkeleri Yönergesi-659
B. -Örnek Raporlar ve Dilekçeler-662
1. -Ortağın Kooperatiften İhracına İlişkin Kararın İptali Davasında Örnek Rapor-662
2. -İmza İncelemesi ve Sahtecilik Tespitine Yönelik Grafoloji Uzmanı Raporu Örneği-664
3. -Ağır Tonajlı Eksantrik Preste Meydana Gelen İş Kazasında Kusur Oranı Tespiti-665
4. -Tedbirsizlik ve Dikkatsizlik Sonucu Ölüme Sebebiyet Vermek Suçunda Kusur Bilirkişiliği-668
5. -Ticari Defter İncelemesi Yoluyla Alacak Tutarının Hesaplanmasına İlişkin Örnek Rapor -671
6. -Sahte Fatura Kullanmak Suretiyle Kaçakçılık Suçunun İşlenip İşlenmediğine İlişkin Örnek Rapor -674
7. -Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Kaynaklanan İnşaat ve İmalat Tespiti ve Zarar Hesabı-678
8. -Marka Değerlemesi (Kıymet Takdiri) Hakkında-690
9. -Bilirkişi İncelemesi Talimat Örneği-695
10. -Bilirkişi Mazeret Dilekçesi-696
11. -Bilirkişinin Ücrete İtirazı ve Ek Ücret Dilekçesi-697
YARARLANILAN KAYNAKLAR-699
KAVRAM DİZİNİ-735
Kategori: Arşiv , Editörün Seçtikleri , Hukuk Kitapları , İndirimdekiler , Muhasebe Kitapları , Yeni Kitaplar
Etiketler: , 358