Bilişim Sektörü İçin Vergi Ve Teşvikler Teoriden Pratiğe Sorunlar Ve Çözüm Önerileri

Bülent TAŞ

1962 yılında Kars’ta doğdu. 1978′de Kars Cumhuriyet Lisesi’ni ve 1984′te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi.

Aynı yıl içinde açılan giriş sınavını kazanarak Hesap Uzman Muavinliği’ne ve yeterlik sınavında da başarı göstererek 25.4.1988’de Hesap Uzmanlığı’na atandı. 28.4.1995′te Baş Hesap Uzmanı oldu. Bir süre Gelirler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ve Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı olan TAŞ halen Türk Telekomü­nikasyon A.Ş. Vergi Yönetimi Direktörü olarak görev yapmakta­dır.

İngilizce bilmekte olup, ABD Scranton Üniversitesinde işlet­me yönetimi dalında yüksek lisans yapmıştır.

2012 yılında yayın hayatına başlayan VERGİALGI.net inter­net sitesinin ve TurkishTaxNews.com sitesinin kurucuları arasında yer aldı. Mart 2012’den beri bilişim sektörünün öncü dergilerinden ICT Media’da Nazmi Karyağdı ile birlikte ICT Vergi köşesinde aylık yazılan yayımlanmaktadır.

Evli ve iki çocuk babasıdır.

 

Nazıııi KARYAĞDI

1968 yılında Gaziantep’te doğdu. 1993’te açılan giriş sınavını kazanarak Maliye Bakanlığı Hesap Uzman Yardımcılığı’na ve yeterlik sınavında da başarı göstererek 1996 yılında Hesap Uzman- lığı’na, 2003’te Baş Hesap Uzmanlığına atandı.

Sırasıyla Kütahya Emet Lisesi’ni ve Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye bölümünü bitirdi.

2003-2005 yıllan arasında ABD’nde Boston Üniversitesi’nde Finansal Ekonomi alanında yüksek lisans yaptı.

2003 yılında Maliye Yüksek Eğitim Merkezi Başkanlığında Başkan Yardımcılığı görevini yürüttü. Bu süre içerisinde Maliye Bakanlığı’nda Toplam Kalite Yönetiminin yaygınlaşması amacıyla başlatılan Maliye Kalite Yönetimi Projesinin uygulama sorumlulu­ğunu üstlendi.

Ekim 2005’ten itibaren Gelir İdaresi Başkanlığı’nda önce mü­kellef hizmetleri alanında Gelir İdaresi Grup Başkanı olarak görev yapmış daha sonra Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkam ve Strateji Geliştirme Daire Başkanı olarak görev yapmıştır.

Ağustos 2010’dan bu yana Türk Telekomünikasyon A.Ş.’de Vergi Uygulama Koordinatörü olarak iş hayatını devam ettirmek­tedir.

Nazmi Karyağdı’nm vergi hukuku, muhasebe, sermaye piya­sası, toplam kalite yönetimi, yönetim ve fınans alanlarında çeşitli dergi ve gazetelerde yayınlanmış çok sayıda makalesi bulunmakta­dır.

“Gelir İdaresi’nde Toplam Kalite Yönetimi ve Mükellef Hiz­metleri” konusunda çok sayıda ulusal ve uluslararası panel, kongre ve sempozyuma konuşmacı ve bazı kamu kurumlannm eğitim programlarına eğitici olarak katılmıştır.

Maliye Bakanlığı’nda “Maliye Kalite Yönetimi” projesi, “Gelir İdaresi Başkanlığında “Mükellef ve Çalışan Odaklı Dönüşüm Projesi”

ile “Vergi İletişim Merkezi Projesi- 444 0 lS9”nin proje sorumluluklarını yürüterek bunları hayata geçirmiş, Avrupa Birliği fonlarından kaynak sağlanan “Gelir İdaresi Başkanlığında Toplam Kalite Yönetiminin Uygulanması” isimli EFQM Mükemmellik Modeline dayalı projenin de hazırlık ve kabul sürecinde proje so­rumlusu olarak yer almıştır.

2012 yılında yayın hayatına başlayan VERGİALGI.net inter­net sitesinin ve TurkishTaxNews.com internet sitesinin kurucuları ile arasında yer aldı.

Bilişim sektörünün öncü dergilerinden ICT Media’da Mart 2012′den beri Bülent Taş ile birlikte ICT Vergi köşesinde aylık yazıları yayımlanmaktadır.

Halen Türkiye Kalite Demeği-KalDer Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütmektedir.

Nazmi Karyağdı’nın kaleme aldığı altı kitabı olup isimleri şunlardır:

. VERGİ SATAN ADAMLAR, Maliye Hesap Uzmanlan Der­neği Yayını, Aralık 2015

. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ GELİR İDARE- Sİ’NDE VERGİ İNCELEMESİ, Maliye Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayını, 2006

. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ VE TÜRK VERGİ İDA­RESİ, Ankara Sanayi Odası Yayını, 2001

 

İÇİNDEKİLER

Önsöz……………………………………………………………………………………………………………………… 7

Özgeçmiş………………………………………………………………………………………………………………….. 9

Şekiller ve Tablolar Listesi………………………………………………………………………………………… 23

Haberleşme Sektöründeki Vergi ve Diğer Mali Yükler………………………. 25

1. Sektördeki Vergiler……………………………………………………………………………………………     25
   1. Kurumlar Vergisi……………………………………………………………………………………………   25
   2. Katma Değer Vergisi………………………………………………………………………………….. 26
   3.  Özel İletişim Vergisi……….. …. 26
   4. Haberleşme Vergisi…………………………………………………………………………………….     27
   5.  Sektörde Toplam Vergi Yükü……………27
   6. Sektördeki Diğer Finansal Yükümlülükler………………………………………………………….. 28
      1. Hazine Payı……………………………………………………………………………………………….      28
      2. Evrensel Hizmet Katkı Payı………………………………………………………………………… 28
      3. Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu Masraflarına Katkı Payı……………………………. 29
      4. Telsiz Ruhsat ve Kullanım Ücretleri…………………………………………………………….. 30
      5. Sektörde Diğer Finansal Yük Toplamı…………………………………………………………. 31
      6. Değerlendirme ve Sonuç………………………………………………………………………………….. 31

Mükerrer Mali Yükümlülükler Kıskacındaki Elektronik Haberleşme Sektörü         33

1. Hazine Payında Mükerrer Ödeme Ve Çözüm Önerisi…………………………………………… 34
2. Evrensel Hizmet Katkı Payında Mükerrer Ödeme ve Çözüm Önerisi………..36

1. Kurum Masraflarına Katkı Payında Mükerrer Ödeme ve Çözüm Önerisi………….. 38

Film İzlemenin Bin Yolu, Bİnbir Vergisi…………………………………………….. 39

■     Tek Mükellefli Vergi: Haberleşme Vergisi …………..43

Haberleşme Vergisinin Geçmişi…………………………………………………………………….. 43

Mükellef PTT mi Türk Telekom mu?……………………………………………………44

Vergi Neyin Üzerinden Alınıyor?…………………………………………………. …………………….45

Haberleşme Vergisi Kime Beyan Edilip Ödeniyor?………………………………………….. 45

2007′de Yürüdükten Kalkıyordu…………………………………………………………………….. 45

Çifte Vergilendirme: Özel İletişim Vergisi ve Haberieşme Vergisi……………………… 46

“Vergi + Ücret” Çifte Maliyet: Geçiş Hakkı ve Haberleşme Vergisi…………………….. 46

■     Evrensel Hizmet Nedir?

Bir Kamusal Hizmet Olarak İletişim………………………………………………………………..50

Evrensel Hizmet Ne Demektir?……………………………………………………………………..50

Türkiye’de Evrensel Hizmet………………………………………………………………………….51

Evrensel Hizmette İlkeler……………………………………………………………………………..51

Evrensel Hizmet Gelirleri…………………………………………………………… 52

■     Özel İletişim Vergisinde İçerik – İletim Sorunu….. 55

Özel İletişim Vergisinin Kapsamı……………………………………………………………………… 56

Kablo ve Uydu Üzerinden TV, Film, Müzik Veya Spor Gibi Katma Değerli İçeriklere Erişim………….. 57

Sabit ve Mobil İnternet Üzerinden TV, Film, Müzik Veya Spor Gibi Katma Değerli İçeriklere Erişim……………………….. 59

Mobil Telefonlar İle TV, Film, Müzik Veya Spor Gibi Katma Değerli İçeriklere Erişim…………………………………………………………………………………….. 59

Değerlendirme………………………………………………………………………………….. 61

■     ÖİV’de İçerik-İletim Karmaşasına Son…………… 63

Bir Maddelik Vergi ……………………………………………………………………………….. ……64

Getir İdaresi içerik-İletim Konusuna Açıktık Getirdi…….65

■    Ar-Ge Kanunu’ndakl Vergi ve Sosyal Güvenlik Teşvikleri, Uygulama Sonuçlan……………………………………………………………. 67

İki Önemli Düzenleme…………………………………………………………………………………………… 67

Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da Yer Alan Vergi ve Sosyal Güvenlik Teşvikleri………………………………… 68

Ar-Ge İndirimi………………………………………….. 69

Gelir Vergisi Stopajı Teşviki………………………………………………………………………………….. 70

Damga Vergisi İstisnası Uygulaması……………………………………………….. ……………………. 71

Sigorta Primi Desteği Uygulaması…………………………………………………………………………… 72

Ar-Ge Kanunu Teşvikleri Uygulama Sonuçları…………………………………………………………. 72

Değerlendirme………………………………………………………………………………………………………. 74

■     Kalkınma Planı ve Orta Vadeli Programın Ar-Ge ve Yenilik Alanındaki Hedef ve Öngörüleri……….. 77

Planda Yer Alan Tespitler…………………………………………………………………………………………… 77

Öngörülen Hedefler…………………………………………………………………………………………………….. 78

Öngörülen Politikalar………………………………………………………………………………………………….. 79

Orta Vadeli Programın Öngörüleri……………………………………………………………………………. 81

Sonuç……………………………………………………………………………………………………………………. 82

■     Veri Merkezleri ve Çağrı Merkezler! İçin “Cazip” Destek ve Teşvikler……………………………. 83

Programın Uygulanacağı İller…………………………………………………………………………………… ….84

Destekten Yararlanabilecek Yatırımlar………………………………………………………………………….. 84

Çağrı Merkezleri Destek Unsurları ve  Koşullar……………………………………………………. 85

Veri Merkezleri Destek Unsurları ve  Koşullar……………………………………………………… 87

Başvuru Yeri…………………………………………………………………………………………………………88

Teminat…………………………………………………………………………………………………………………….. 89

Kira Sözleşmesi ve Kira Bedeli…………………………………………………………………………….,.89

Gelir ve Kurumlar Vergisi Teşviki……. 90

Bilşim Sektörü İçin Vergi ve Teşviki………… 90

1. İndirimden Faydalanma Şartları…………………………………………………………………….. 90
2. indirim Tutarının Tespiti………………………………………………………………………………. 91
3. Kazançlann Kayıtlarda İzlenmesi…………………………………………………………………. 91

■     Proje Bazlı Teşvik Sistemi………………………………..93

Proje Bazlı Teşvik Sisteminin Amacı…………………………………………………………………………………… 93

Proje Bazlı Teşvikte Neler Var?……………………………………………………… ………………………….. 94

Hangi Projeler, Kimler Bu Teşvikten Yararlanabilir…………………………………………………………….. ..95j

Süreç Nasıl İşleyecek?…………………………………………………………………………………………………   96

Teşvik Belgesinin Uygulanması ve Tamamlanması……………………………………………………….. 97

Destek Verecek Kurumlarca Projelerin Öne Alınması…………………………………………………………… 97

Yatırımın Gerçekleşmemesinin Sonuçları……………………………………………………………………….   97

Hem Proje Bazlı Destekten Hem de Diğer Desteklerden Yararlanma……………………………….. 98

■     Yapısal Dönüşüm Programında Teknolojik Ürün Ticarileştirmesi…………………………………….. 101

Programın Kapsamı…………………………………………………………………………………………………………. 101

Programın Hedefleri…………………………………………………………………………………………………………. 102

Programın Performans Göstergeleri……………………………………………………………………………… 103

Programın Bileşenleri ve Politika Öncelikleri…………………………………………………………………….. 104

Gelecek Öngörüleri…………………………………………………………………………………………………………. 106

■     Şirketler e-faturaya Nasıl Geçebilirler?……………. 107

e- fatura Nedir?………………………………………………………………………………………………………….. 108

e-faturaya Geçiş Yöntemleri………………………………………………………………………………………… 109

Özel Entegrasyon Yöntemi……………………………………………………………………………………………..   110

Entegrasyon Yöntemi…………………………………………………………………………………………………..   110

E-Fatura Portal Yöntemi……………………………………………………………………………………….. ,… 111

Sayısal Verilerle e-fatura………………………….. 111

■     e-Arşiv: Faturanın Elektronik Ortamda Düzenlenmesi ve Saklanması…………………………… ………………………. 113

Elektronik Arşiv…………………………………………………………………………………………….. 114

E-arşiv Uygulamasından Nasıl Yararlanılabilir?…………………………………………… ………..115

Çoklu Müşteri Grubuna Sahip Şirketlerde Bir Sorun………………………………………………… 115

■     AVM’lerde, Mağazalarda Fatura ve Fiş Verme Zorunluluğu Kalktı mı?                                                         11 7

Fatura Alma ve Verme Temel Kurallar….,,…,,,……………………………………………………………… 118

e-arşiv Fatura Düzeninde Karışıklık …,………………………………………………….119

GİB Açıklama Yaptı………………………………………………………………………… 120

■     İnternetten Satışlarda Fatura Düzeni…123

Ekonomi Dijitalleşirken Vergi de Dijitalleşiyor…………………………………………………………..   124

İnternetten Alışverişin Belgesi…………………………………………………………………………………   124

İnternet Alışveriş Faturalarında Yer Alacak Bilgiler…………………………………………………….. 125

İadede Kolaylık………………………………………………………………………………………………………. 126

■     Çoklu Abonelik Sistemine Sahip Şirketlerde Hatalı Faturaların Düzeltilmesi……………………….. 127

Gelir İdaresinden İkincil Mevzuat Düzenlemesi…………………………………………………………. 130

İşte Yeni Süreç……………………………………………………………………………………………………….. 130

Faturasız Hat Abonelerinde Durum……………………………………………………………………………. 132

Bilgi Verme Zorunluluğu……………………………………………………………………………………….     132

■     İnternet Üzerinden Mal ve Hizmet Satışlarında Bildirim Zorunluluğu…………………………………… 133

Bilgi Verme Zorunluluğu Getirilenler …………………133

 

E-Arşiv Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu

■ Kişisel İnternet Sitesine Reklam Almanın Vergisel Sonuçları…………………139

İşte Size Yeni Ekonomiden Bir Soru…………………………………………. 139

Hangi Gelir Unsuru?………………………………………………………………….. 142

Çözüm Önerisi…………………………………………………………………. 144

Teknokentlerde Gelir Vergisi Stopaj Teşvikinin Kaybı (!) ve Yeniden Kazanılmasının Hikâyesi

Gelir İdaresi Özelge ile Sorunu Çözdü………………………………………………..147

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Vergiden İstisna Edilecek Kazancın Tespiti…………………… 149 j

1. Faaliyetin Münhasıran Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Gerçekleştirilmesi………………………………………………..150

1. Ar-Ge, Yazılım ve Tasarım Faaliyeti………………………. 150
   1. AR-GE……………………………………………………………….150
   2. Yazılım.. ……………………………………………….153
   3. Tasarım  …………………………………… 153
   4. İstisna Kazanç Tutarının Tespiti………………………..154

1 Ürünlerin Seri Üretime Tabi Tutularak Pazarlanması……………156

1. Sonuç………………………………………………………….157

■ Teknokent Teşvikleri…………………………………….. 159

Gelir/Kurumlar Vergisi İstisnası…………………………………………………………………160

Ücretlerde Gelir Vergisi Kesintisi İstinası………………………………………….. 160

Teknokent İşletmelerine Kredi Verenlere Sağlanan Teşvik…………………. 162

Diğer Vergi İstisnaları                                                                    162

■    Teknokent’tekl Girişimciler İçin Sağlanan Vergi ve Sosyal Güvenlik Teşvikleri ve Uygulama Sonuçlan        163

Kurumlar Vergisi İstisnası…………………………………………………… ………………….. 163

Gelir Vergisi Stopajı Desteği……………………………………………………………………… 165

Sigorta Primi Desteği……………………………………………………………………. ………….166

Damga Vergisi İstisnası……………………………………………………… —…………….166

Katma Değer Vergisi İstisnası…………………………………………………………………….. 166

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Teşviklerinin Uygulama Sonuçları……                                                                                                                                                      -16?

■    Sermaye Artırmak Artık Daha Avantajlı…………… 171

Düzenlemenin Amacı ve Sağlanan Avantaj…………………………………………………. 171

Kimler Yararlanabilir?………………………………………………………………………………… 172

Nasıl yararlanılır?………………………………………………………………………………………. 172

Hangi Durumlarda Yararlanılmaz?……………………………………………………………….. 173

Sonuç………………………………………………………………………………………………………. 175

■    Bilgi Teknolojileri ve İletişim Sektörünün Çevreye, Enerji Verimliliğine ve Vergilemeye Etkisi…………………… 177

Dijital Ürün Çağı…………………………………………………………………………………….   …178

Kamuda ve Özel Sektörde Veri Merkezlerinin Merkezileşmesi: Bulut

Bilişim (Cloud Computing)…………………………………………………………………….   178

Aynı Hızda Ancak Daha Az Enerji Tüketen İşlemciler………………………………….. .179

Daha Çok BTİ Daha Az Sarfiyat………………………………………………………………….. 180

BTİ Vergilendirmenin Hizmetinde……………………………………………………………….. 181

Vergi Beyannamelerinin Elektronik Ortamda Verilmesi

(e-beyanname)……………………………………………………………………………………..   181

“Bulut Bilişim” Vergi ve Muhasebe Uygulamalarında              182

Elektronik Fatura Uygulaması (e-Fatura)…………………………..182

Elektronik Defter Uygulaması (e-defter)………………………………………………………..183

e-arşiv Uygulaması………………………………………………………………………………………………183

BTİ Hayata Güç Vermeye Devam Ediyor……………………………………………………..183

■ 5 Soruda Elektronik Defter…………………….185

Gelecek…………………………………………….. 189

Türkiye Zarfı Değiştirmiyor, Zarfı Kaldırıyor…………………………………………………….. 190

e-tebligat Nedir?…………………………………………………………………………………………… 191

Tüm Mükelleflere Tebligat Elektronik Ortamda mı Yapılacak?…………………………..                       191

Sistem nasıl çalışacak?……………… 192

e-Tebligat Akıllı Telefonlarda da Olacak………………………………………………………… 193

e-Tebligat Sisteminden Çıkmak Mümkün mü?………………………………………………… 193

■    Akıllı Telefon, Telefon mudur, Bilgisayar mıdır? .195

■   Damga Vergisi Yükü Hafifliyor!  199

■    Abonelik Sözleşmeleri ve Damga Vergisi Yükü… 205 I

Damga Vergisi Maliyeti…………………………………………………………………………………. 208

Abonelik Sözleşmelerinin Damga Vergisi İçin Bir Öneri……………………………… 209

■ İnternette “Tıklanan” Sözleşmenin Damga Vergisi……………………………………………………………… 211

Kağıt Sözleşme Yerine Dijital Sözleşme……………………………………………………….. 212

Damga Vergisi Ne Olacak?………………212

■   Tablet Üzerinde İmzalanan Sözleşmenin (Blyometrik İmza İle) Damga Vergisi .•••.•••••••••••••..215

İmza Türleri………………………………………………………………………………………………   215

Türk Hukukunda Biyometrik İmza……………………………………………………………… ….»216

Biyometrik İmzalı Sözleşmenin Damga Vergisi…………………………….. …………216

Gelecek Ne Getirecek?……………………………………………………………………………..   217

■     Sözleşmelerdeki Verginin Üzerinden Damga Vergisi Hesaplanır mı?…………………218

Ne Şekilde Ödedik?………………………………………………………………………………… 219

Kayıtdışılığa Etkisi………………………………………………………….. 220

Damga Vergisinin Mükellefi Ve Matrahı……………………………………………………….   220

Sözleşmede Geçen Vergiler Belli Para Tabirine Dâhil mi?………………………….. 221

KDV Matraha Dâhil Değil Ya Diğer Vergiler?………………………………………………. 223

Stopajlar Damga Vergisi Matrahına Dâhil Edilmeli mi?………………………………… 223

■     Ön Ödemeli Mobil Telefon Aboneleri Neden Fazla Vergi Ödüyorlar? ………………………….. 225

■     Ön Ödemeli GSM Aboneliklerde Vergi Karmaşası ve Çözümü                                                 233

KDV Hesabında Farklılık…………………………………………………………………………….. 234

Tebliğde Yapılan Düzenleme……………………………………………………………………. 236

Yargının Yaklaşımı ve Yapılması Gereken…………………………………………………..   236

■     Ön Ödemeli Mobil Telefon Abonelerine ÖİV iadesi Başladı………….. …………………………………… 239

Nisan Ayında Maliye Bakanlığı’nca (Gelir İdaresi Başkanlığı) İade Süreci Belirlendi       241

İadelerde Belge Düzeni…………………………………………………………………………….. 242

Operatörler Aboneye İade Ettiği Tutarı Hâzineden Nasıl Alacak?………………….. 242

Hangi Tarihten İtibaren Yapılan Kullanımlara Ait Öiv İade Edilecek?…………….. 243

■    Sanal Mobil Şebeke Hizmetlerinde Atılan

Adımlan Bir İleri İki Geri ……………………………….. 245

Amaç: Mobil Pazarda Rekabet Seviyesini Artırmak…………………………………….. 245

Sanal Operatörleri Faaliyetten Alıkoyan Nedenler……………………………………….. 246

Çözüm……………………………………………………………………………………………………. 248

■    Yurt Dışı Dolaşımda Roaming Hizmetlerinin

Vergilendirilmesi………………………………………………………………………. 249

■    Ödeme Hizmetlerinin Vergilendirilmesi………………………… 253

Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşu……………………………………………………….. 253

Ödeme Hizmetleri…………………………………………………………………………………. 253

Ödeme Hizmetlerinin Vergilendirilmesi…………………………………………………… 256

Sonuç………………………………………………………………………………………………….. .259

Kavram Dizini           261