Türkiye'nin Muhasebe Kitapları Satış Sitesi
Finansal Tablo Hileleri ve BOBİ FRS Kapsamında Örnek Uygulamalar

Finansal Tablo Hileleri ve BOBİ FRS Kapsamında Örnek Uygulamalar

Dr. Sait Zengin


Baskı Tarihi: Eylül 2018
Sayfa Sayısı: 463 Sayfa
Fiyatı: 60 TL
İndirimli Fiyatı:53,90 TL (Kdv Dahil)
BASKISI TÜKENDİ
KİTAP HAKKINDA
  • Google
  • Tw
  • Fb

ÖNSÖZ

Kitapta hile üçgeni çerçevesinde hangi koşulların bir araya gelerek finansal tablo hilelerini ortaya çıkardığı açıklanmaktadır. Genel bir hilekar profilinin tanımı yapılmış ve hileye maruz kalan firmaların ortak özellikleri grafiklerle açıklanmıştır. Hileler sınıflandırılarak nelerin finansal tablo hileleri olduğu belirlenmiştir. Finansal tablolarda en çok hile yapılan hesapların neler olduğu ve bu konuda en sık kullanılan hile tekniklerinin hangileri olduğu örneklerle okuyucunun bilgisine sunulmuştur.

BOBİ FRS’de yer alan 7 adet bölüm seçilmiş ve bu bölümlerde hangi konularda hile yapılabileceği uygulamalı olarak ele alınmıştır. Uygulamalarda olması gereken muhasebe kayıtları ile hileli muhasebe kayıtları gösterilmiş ve bu kayıtların finansal tablolar üzerindeki etkileri karşılaştırmalı olarak açıklanmıştır. Hilelerin tespitinin nasıl yapılacağı, kullanılacak olan rasyo analizleri ve kontrol listeleri detaylı olarak anlatılmaktadır.

Finansal tablo hileleri ile mücadelede hilelerin nasıl önlenebileceği, bu çerçevede firmaların hangi tedbirleri almaları gerektiği anlatılmaktadır. Mevcut hilelerin ortaya çıkartılmasında kullanılan geleneksel ve proaktif hile tespit yöntemleri detaylandırılmıştır. Son olarak dünyada yaşanmış olan hile skandallarından bazı örnekler verilmiş ve bu yaşananlar çerçevesinde dünyada ve ülkemizde alınmış olan tedbirlerin ve yasal düzenlemelerin neler olduğu açıklanmıştır.

 

İÇİNDEKİLER

Sunuş  7
Önsöz  9
Tablolar Listesi  17
Şekiller Listesi  18
Grafikler Listesi  19
Kısaltmalar  21
Giriş  23
1. BÖLÜM
HİLE VE HİLENİN ÖZELLİKLERİ
1.1. Hile, Hata Kavramları ve Aralarındaki Farklar  27
1.1.1. Hile Kavramı  27
1.1.2. Hata Kavramı  30
1.1.3. Hile İle Hata Arasındaki Farklar  31
1.2. Hile Üçgeni  34
1.2.1. Baskı  35
1.2.2. Fırsat  37
1.2.3. Haklı Gösterme  39
1.3. Hile Nedenleri  41
1.4. Hilenin Karakteristik Özellikleri  43
1.4.1. Hile Yapan Kişinin Özellikleri  44
1.4.2. Hile Yapılan Firmaların Özellikleri  54
2. BÖLÜM
HİLELERİN SINIFLANDIRILMASI
2.1. Hile Ağacı  59
2.2. Hilenin Niteliği  60
2.3. Hile Çeşitleri  63
2.3.1. Çalışan Hileleri  64
2.3.2. Satıcı Hileleri  67
2.3.3. Müşteri Hileleri  68
2.3.4. Yatırım Hileleri  68
2.3.5. Yönetici Hileleri  70
3. BÖLÜM
MUHASEBE MANİPÜLASYONLARI
3.1. Muhasebe Manipülasyonları  75
3.2. Muhasebe Manipülasyonu ile Finansal Tablo Hileleri Arasındaki Fark  79
3.3. Muhasebe Manipülasyonunda Kullanılan Yöntemler  84
3.3.1. Kar Yönetimi (Earnings Management)  84
3.3.2. Karın İstikrarlı Hale Getirilmesi (Income Smoothing)  89
3.3.3. Yaratıcı Muhasebe (Creative Accounting)  94
3.3.4. Agresif Muhasebe (Aggresive Accounting)  96
3.2.5. Büyük Temizlik Muhasebesi (Big Bath Accounting)  99
3.4. Muhasebe Manipülasyonu Örnekleri  103
4. BÖLÜM
FİNANSAL TABLO HİLELERİ
4.1. Finansal Tablo Hileleri Kavramsal Çerçeve  107
4.2. Finansal Tablo Hilelerinde Hile Üçgeni  114
4.2.1. Baskılar / Teşvikler  116
4.2.2. Fırsatlar  117
4.2.3. Haklı Gösterme  119
4.3. Finansal Tablo Hilelerinin Sınıflandırılması  120
4.3.1. Zamanlama Farkları  123
4.3.2. Hasılatta Yapılan Hileler  123
4.3.3. Borçlarda ve Giderlerde Yapılan Hileler  123
4.3.4. Varlıkların Uygunsuz Değerlemesi  124
4.3.5. Yetersiz Dipnot Açıklamaları  124
4.4. Finansal Tablo Hileleri Konusunda COSO Raporları ve Sonuçları  125
4.4.1. Finansal Tablolarda Hilelerin En Fazla Yapıldığı Hesaplar  125
4.4.1.1. Bilançonun Aktifinde En Fazla Hile Yapılan Hesaplar  126
4.4.1.2. Finansal Tablo Hilelerinde En Çok Kullanılan Teknikler  128
4.4.2. Finansal Tablo Hileleri Sonucunun Üst Yönetime Yansımaları  132
5. BÖLÜM
BOBİ FRS STANDARDI KAPSAMINDA
ÖRNEK FİNANSAL 0

5.2.1. Hasılatta Yapılan Finansal Tablo Hileleri  138
5.2.1.1. Vadeli Satışlarda Yapılan Hileler  141
5.2.1.2. İnşaat Sözleşmelerinde Yapılan Hileler  147
5.2.1.3. Tamamlanma Yüzdesi Hileleri  154
5.2.1.4. Vaktinden Önce veya Vaktinden Sonra Kaydedilen Hasılat  159
5.2.1.5. Acente Satışlarındaki Hileler  163
5.2.1.6. Uygunsuz Satış Kayıtları  166
5.2.1.7. Satışları Dağıtım Kanallarına Doldurmak  167
5.2.1.8. Konsinye Satışlarda Yapılan Hileler  169
5.2.1.9. Fiktif Satışlar  174
5.2.1.10. Barter (Takas) İşlemlerindeki Hileler  176
5.2.1.11. Faturala ve Tut (Bill–and–Hold) Satışlardaki Hileler  178
5.2.1.12. Grup Firmaları Arasında Yapılan Satışlardaki Hileler  180
5.2.1.13. Satışları Şişirme  182
5.2.1.14. Finansal Anlaşmaları Satış Olarak Göstermek  182
5.2.2. Hasılatta Yapılan Hilelerin Tespiti  183
5.2.3. Hasılatta Yapılan Hilelerinin Tespiti İçin Kontrol Listesi  188
5.3. Finansal Araçlar ve Özkaynaklar (BOBİ FRS Bölüm 9)  191
5.3.1. Finansal Araçlarda ve Özkaynaklarda Yapılan Finansal Tablo Hileleri  191
5.3.1.1. Menkul Kıymetlerde Yapılan Hileler  192
5.3.1.2. Ticari Alacaklarda Yapılan Hileler  197
5.3.1.3. Satıcılarda Yapılan Hileler  203
5.3.1.4. Borçları veya Giderleri Hiç Kaydetmemek  211
5.3.1.5. Gider Tahakkuklarında Yapılan Hileler  212
5.3.1.6. Giderleri Farklı Döneme Kaydetmek  213
5.3.1.7. Dönem Giderlerini Hileli Bir Şekilde Aktifleştirmek  213
5.3.1.8. Kasa, Ortaklara Borçlar, Stoklar ve Ortaklara Borçlar Kalemlerinde Yapılan Hileler  214
5.3.1.8.1. Kasa ve Ortaklardan Alacaklar  215
5.3.1.8.2. Stoklar ve Ortaklara Borçlar  216
5.3.2. Borçlarda ve Giderlerde Yapılan Hilelerin Tespiti  217
5.4. Stoklar (BOBİ FRS Bölüm 6)  221
5.4.1. Stoklarda Yapılan Finansal Tablo Hileleri  221
5.4.1.1. Stoklarda Aktifleştirme ile Yapılan Hileler  226
5.4.1.2. Konsinye Stoklarda Yapılan Hileler  231
5.4.1.3. Stokların Maliyetinde Yapılan Hileler  231
5.4.2. Stoklarda Yapılan Hilelerin Tespiti  236
5.4.3. Stok Hilelerinin Tespiti İçin Analiz Yöntemleri  238
5.5. Maddi Duran Varlıklar (BOBİ FRS Bölüm 12)  239
5.5.1. Maddi Duran Varlıklarda Yapılan Finansal Tablo Hileleri  239
5.5.1.1. Aktifleştirme Yoluyla Yapılan Hileler  243
5.5.1.2. Amortismanlarda Yapılan Hileler  247
5.5.1.3. Değer Düşüklüğünde Yapılan Hileler  253
5.5.1.4. Yeniden Değerleme Modelinde Yapılan Hileler  256
5.5.1.5. Bilanço Dışı Bırakılma Konusunda Yapılan Hileler  263
5.5.1.6. Diğer Hileler  265
5.5.2. Maddi Duran Varlıklardaki Hilelerin Tespiti  267
5.6. Varlıklardaki Değer Düşüklüğü – (BOBİ FRS Bölüm 18)  269
5.6.1. Varlıklarda Değer Düşüklüğü Bölümünde Yapılan Finansal Tablo Hileleri  269
5.6.2. Varlıklarda Değer Düşüklüğünde Yapılan Hilelerin Tespiti  281
5.7. Borçlanma Maliyetleri (BOBİ FRS Bölüm 17)  281
5.7.1. Borçlanma Maliyetlerinde Yapılan Finansal Tablo Hileleri  281
5.8. Karşılıklar, Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklar (BOBİ FRS Bölüm 19)  284
5.8.1. Karşılıklar, Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklarda Yapılan Finansal Tablo Hileleri  284
6. BÖLÜM
HİLENİN ÖNLENMESİ
6.1. İşletmede Dürüstlük, Şeffaflık ve Yardımcı Olma Kültürünün Oluşturulması  300
6.1.1. Dürüst Kişilerin İşe Alınması ve Hileden Kaçınma Adına Bilinçlendirme Eğitimlerinin Verilmesi  300
6.1.2. Pozitif Bir Çalışma Ortamının Yaratılması  302
6.1.3. İşletmede Hile Riskini Minimuma Düşürmek İçin Etik Kuralların Belirlendiği Organizasyon Kültürünün Oluşturulması  303
6.1.4. Çalışanların Üzerlerinde Hissettikleri Baskılarla Başa Çıkmalarını Sağlayacak Destek Programların Sağlanması  307
6.2. İşletmede Hile Olasılığının Azaltılması ve Hile Yapanın Cezalandırılacağının Bilinmesi  308
6.2.1. Etkin Bir İç Kontrol Sisteminin Oluşturulması  309
6.2.2. Çalışanlar İle Müşteriler veya Tedarikçiler Arasında Oluşabilecek Hileli İşlemleri Engellemek İçin İşletmenin Hile Önleme Politikaları Hakkında Tüm Tarafları Açıkça Bilgilendirmesi  323
6.2.3. Hilelerin Bildirilebileceği İhbar Hatları Oluşturmak (Whistleblowing)  323
6.2.4. İşbirliğini Önlemek, Çalışanları Gözlemlemek ve Sürpriz Denetimler Yapmak  326
6.2.5. Hile Yapanların Mutlaka Cezalandırılacağı Beklentisinin Oluşturulması  327
6.2.6. Proaktif Hile Önleme Modelini Uygulamak  328
7. BÖLÜM
HİLENİN ORTAYA ÇIKARTILMASI
7.1. Hile Belirtileri (Kırmızı Bayraklar)  335
7.1.1. Faaliyetlerin Yürütülmesi ile İlgili Anormallikler  337
7.1.2. Yönetimle ilgili Anormallikler  339
7.1.3. Örgüt Yapısı ile İlgili Anormallikler  343
7.1.4. Üçüncü Kişiler ile Olan İlişkilerdeki Anormallikler  347
7.1.5. İç Kontrol Yapısındaki Anormallikler  348
7.1.6. Muhasebe ve Hesaplarla İlgili Anormallikler  349
7.1.7. Analitik Anormallikler  352
7.2. Hile Yapan Kişide Gözlenen Davranış Değişiklikleri  354
7.3. Hile Tespit Yöntemleri  356
7.3.1. Geleneksel Yöntemler  360
7.3.2. Proaktif Yöntemler  366
7.3.2.1. Veri Madenciliği  366
7.3.2.2. Yapay Sinir Ağları  371
7.3.2.3. Karar Ağaçları  375
7.3.2.4. Benford Yasası  376
7.3.2.5. Tahakkuk Esaslı Modeller  384
7.3.2.5.1. Healy Modeli (1985)  384
7.3.2.5.2. DeAngelo Modeli (1986)  387
7.3.2.5.3. Jones Modeli (1991)  388
7.3.2.5.4. Düzeltilmiş Jones Modeli  390
7.3.2.5.5. Endüstri Modeli  391
7.3.2.5.6. Tahakkuk Esaslı Modellerin Karşılaştırılması  391
7.3.2.6. Karma Modeller  392
7.3.2.6.1. Beneish Modeli (1999)  392
7.3.2.6.2. Spathis Modeli (Logit Model) (2002)  396
8. BÖLÜM
FİNANSAL TABLO HİLELERİ İLE İLGİLİ DÜNYA’DA
YAŞANAN ÖRNEKLER VE YAPILAN YASAL DÜZENLEMELER
8.1. Dünya’da Yaşanan Finansal Tablo Hileleri Örnekleri  399
8.1.1. Enron  399
8.1.2. WorldCom  402
8.1.3. Parmalat  404
8.1.4. Xerox  405
8.2. Dünya’da Finansal Tablo Hilelerini Önlemek İçin Yapılan Çalışmalar ve Yasal Düzenlemeler  406
8.2.1. Sarbanes–Oxley Yasası  406
8.2.2. COSO Raporları  412
8.2.3. AICPA (SAS 99)  416
8.2.4. Uluslararası Denetim Standartları  420
8.2.5. Uluslararası İç Denetim Standartları  425
8.3. Türkiye’de Finansal Tablo Hilelerini Önlemek İçin Yapılan Çalışmalar ve Yasal Düzenlemeler  426
8.3.1. Türk Ticaret Kanunu  426
8.3.2. Sermaye Piyasası Kurulu  428
8.3.3. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu  431
8.3.4. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu  432
8.3.5. Kamu İç Kontrol Standartları  436
Sonuç  439
Kaynakça  445
Kavramlar Dizini  461
Yazar Hakkında  464
Kategori: Arşiv , Editörün Seçtikleri , İndirimdekiler , Muhasebe Kitapları , Yeni Kitaplar
428