Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri

ÖNSÖZ

Mart 2007 tarihinde basılan genişletilmiş ve güncellenmiş 11. Baskı, meslek mensuplarımızın yoğun ilgisi nedeni ile tükenmiştir. Kitabın ilgi görmesi beni mutlu etmiştir. 11. Baskının yapıldığı tarihden bir hafta sonra bu kitabın yazarlarından biri olan Prof. Dr. Nejat Tenker genç yaşta yakalandığı amansız hastalıkdan dolayı hayatını kaybetmiştir. Kendisine Allahtan rahmet, sevenlerine başsağlığı dilerim.
Dört gözle 11. Baskısını beklediği bu kitabı görmüş olması tek tesellimizdir.
12. baskıda, mevcut yayınlanan Türkiye Muhasebe Standart ve Yorumları güncellenmiştir.
Bu baskının da okuyucularımıza başvuru kaynağı olarak faydalı olmasını arzu ederim.

İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1
FİNANSAL TABLOLARLA İLGİLİ GENEL BİLGİLER VE TEMEL FİNANSAL TABLOLAR
I I Finansal Tablolar ile İlgili Genel Bilgiler 3
1.1.1. Finansal Tablo Kavramı 3
1.1.2. Finansal Tabloların Tarih İçindeki Gelişimi 5
1.1.3. Finansal Tabloların Amacı 31
1.1.4. Finansal Tabloların Kullanıcıları ve İhtiyaçları 33
1.1.5. Finansal Tabloların Genel Nitelikleri 39
1.1.6. Finansal Tabloların Kullanım Sınırları 48
1.1.7. Finansal Tabloların Düzenlenmesinde Esas Alınacak Genel Kabul Görmüş Muhasebe Temel Tabloları 49
1.1.8. Finansal Tablolar ve Tahakkuk Esası 53
1.1.9. Finansal Tabloların Sunumu ve Faaliyet Raporları 53
1.1.10. Finansal Tabloların Türleri 57
1.2. Finansal Tabloların Sunuluşu Standardı (TMS-1) (IAS-1) 60
1.2.1. Genel Esaslar 62
1.2.2. Bilançoya (Finansal Durum Tablosuna) İlişkin Esaslar 63
1.2.3. Gelir Tablosuna (Gerçekleşmiş Gelir ve Gider Tablosu) İlişkin Esaslar 67
1.2.4. Özkaynak Değişim Tablosu ve Nakit Akış Tablosuna İlişkin Esaslar 69
1.2.5. Dipnotlara İlişkin Esaslar 70
1.3. Temel Finansal Tablolar – Bilanço (Finansal Durum Tablosu) 72
1.3.1. Tanımı ve Önemi 72
1.3.2. Bilançoların Düzenlenmesiyle İlgili İlkeler 73
1.3.3. Bilançonun Biçimsel Yapısı 77
1.3.4. Bilanço Şekilleri 83
1.3.5. Bilançonun İçerik Yönünden İncelenmesi 94
1.3.6. Bilanço Dipnotları 156

x İçindekiler
1.3.7. Türkiye Muhasebe Standardının Bilanço Tablosu İle İlgili
Hükümleri 159
1.3.8. Bilançonun Düzenlenmesine İlişkin Örnek Uygulama 167
1.4. Temel Finansal Tablolar – Gelir Tablosu (Gelir-Gider Tablosu) 178
1.4.1. Tanımı ve Önemi 178
1.4.2. Gelir Tablosunun Düzenlenmesiyle İlgili İlkeler “TMS 18 Hasılat” Standardının Gelirin Doğuşu ve Ölçülmesi İle İlgili Hükümleri 180
1.4.3. Gelir Tablosunun (Gelir ve Gider Tablosu) Biçimsel Yapısı 186
1.4.4. Gelir Tablosu Bölümlerinin İçerik Yönünden İncelenmesi 193
1.4.5. Gelir Tablosu Dipnotları 226
1.4.6. Gelir Tablosu Örnekleri 227

1.4.8. TMS-1 (IAS-1) Finansal Tabloların Sunuluşu Standardında Finansal Tablo Dipnotlarına İlişkin Hükümler 246
1.4.9. Hedge Muhasebesi Uygulamalarının Bilanço ve Gelir Tablosu Üzerindeki Etkisi 250
1.4.10. İşlem (Future) Sözleşmeleri 269
BÖLÜM II DİĞER FİNANSAL TABLOLAR
2.1. Fon Akım Tablosu 287
2.1.1. Fon Akım Tablosunun Tanımı ve Önemi 287
2.1.2. Fon Akım Tablolarını Düzenleme İlkeleri 290
2.1.3. Fon Akım Tablosunun Biçimsel Yapısı 291
2.1.4. Fon Akım Tablosunun Fon Kaynak ve Kullanımlarının İçerik Yönünden İncelenmesi 293
2.1.5. Fon Akım Tablosunun Düzenlenmesi ve Yorumu 315
2.1.6. Fon Akım Tablosu Örnekleri 335
2.2. Net Çalışma Sermayesi Tablosu 343
2.2.1. Net Çalışma Sermayesi Tablosunun Tanımı ve Önemi 343
2.2.2. Net Çalışma Sermayesi ve Fon Akışlarını Etkileyen İşlemler 346
2.2.3. Net Çalışma Sermayesinin Kaynakları ve Kullanım Yerleri 348
2.2.4. Net Çalışma Sermayesi Tablosunun Düzenlenmesi ve Yorumu 352

: ndekiler xi
2.2.5. Net Çalışma Sermayesi Tablosu Örnekleri 356
2.3. Nakit Akış Tablosu 358
2.3.1.Nakit Akış Tablosunun Tanımı ve Önemi 358
2.3.2. Nakit Akış Tablosunun Düzenleme Amacı ve Sağladığı Bilgilerin Yararları 359
2.3.3. Nakit ve Nakit Benzeri Varlıkların Kapsamı 360
2.3.4. Nakit Akış Tablosunun Sunumu 362
2.3.5. Nakit Akışlarının Raporlanmasında Kullanılacak Yöntemler 373
2.3.6. Yabancı Paraya Dayalı İşlemlere İlişkin Nakit Akışlarının Gösterimi 376
2.3.7. Faiz ve Temettülerin Nakit Akış Tablosunda Gösterimi 377
2.3.8. Vergilerin Nakit Akış Tablosunda Gösterimi 378
2.3.9. Nakit Akış Tablosu Dipnotlarında Yapılacak Açıklamalar 378
2.3.10. Nakit Akış Tablosunun Düzenlenmesine İlişkin Örnek 379
2.4. Kâr Dağıtım Tablosu 392
2.4.1. Tanımı ve Önemi 392
2.4.2. Kâr Dağıtım Tablosunun Amacı 392
2.4.3. Kâr Dağıtım Tablosunun Düzenleme İlkeleri 392
2.4.4. Kâr Dağıtım Tablosunun Biçimsel Yapısı 393
2.4.5. Kurumlar Vergisinin Hesaplanması 397
2.5. Öz Kaynaklar Değişim Tablosu 426
2.5.1. Tanımı ve Önemi 426
2.5.2. Öz Kaynaklar Değişim Tablosunun Biçimsel Yapısı 426
2.5.3. Öz Kaynaklar Değişim Tablosunun Düzenlenmesi 427
2.6. Katmadeğer Kullanım Tablosu 440
BÖLÜM IH KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
3.1. Konsolide Finansal Tabloların Düzenleme İlkeleri 452
3.2. Konsolide Finansal Tabloların Sınırları 455
3.3. Muhasebe Standartlarında Yer Alan Konsolidasyon İşlemlerine İlişkin Esaslar 456

xii İçindekiler
3.3.1. Konsolide Bilançonun Düzenlenmesine İlişkin Esaslar 456
3.3.2. Konsolide Gelir Tablosunun Düzenlenmesine İlişkin Esaslar 458
3.3.3. Konsolide Finansal Tablo Dipnotları 460
3.4. Konsolide Finansal Tabloların Düzenlenmesi 461
3.4.1. Konsolide Bilançonun Düzenlenmesi 463
3.4.2. Konsolide Gelir Tablosu ve Düzenlenmesi 470

3.5. Türkiye Muhasebe Standardı TMS-27-Konsolide Finansal Tablolar Standardının Uygulanmasına İlişkin Örnek 477
3.6. Yabancı Paralı Finansal Tablolarm Yerli Para Birimine Çevrilmesi ve Diğer Ülkelerdeki Yavru Şirketlerin Konsolide Tablolarda Yer Alması …490

3.6.1. Yabancı Paralı Finansal Tabloların Yerli Para İle İfadesinde Kullanılabilecek Çeşitli Yöntemler 490
3.6.2. Yabancı Paralı Finansal Tabloların Yerli Para Birimine Çevirisinde Çeşitli Muhasebe Standartlarındaki Uygulamalar 496

3.7. Konsolide Bilanço ve Gelir Tablosu Düzenlenmesi ile İlgili Örnekler 517
3.8. İş Ortaklıklarında Konsolide Tabloların Düzenlenmesi 537
BÖLÜM IV FİNANSAL TABLOLARIN ANALİZ TEKNİKLERİ
4.1. Finansal Analiz Tekniklerine İlişkin Genel Açıklamalar 549
4.1.1. Finansal Tablolar Analizinin Tanımı 549
4.1.2. Mali Analiz Türleri 549
4.1.3. Finansal Analiz Teknikleri 553
4.2. Karşılaştırmalı Tabloların Analizi 553
4.2.1. Niteliği 553
4.2.2. Karşılaştırmalı Tabloların Düzenlenmesi 554
4.2.3. Karşılaştırmalı Tabloların Analiz ve Yorumu 574
4.3. Yüzde Yöntemi ile Analiz 589
4.3.1. Niteliği 589
4.3.2. Yüze İndirgenmiş Tabloların Düzenlenmesi 590
4.3.3. Yüze İndirgenmiş Tabloların Analiz ve Yorumu 600
4.4. Eğilim Yüzdeleri Yöntemi ile Analiz 609

4.4.1. Niteliği 609
4.4.2. Finansal Tabloların Eğilim Yüzdelerine Göre Düzenlenmesi 609
4.4.3. Eğilim Yüzdelerine Göre Düzenlenmiş Finansal Tabloların
Analiz ve Yorumu 616
4.4.4. Başlıca Finansal Göstergelerin Eğilim Yüzdelerine Göre
Düzenlenmesi 630
4.4.5. Örnek Uygulamalar 632
-.5. Oran Yöntemi İle Analiz 640
4.5.1. Niteliği 640
4.5.2. Oranların Sınıflandırılması 641
4.5.3. Oranların İçerik Yönünden İncelenmesi 643
4.5.5. Oran Analizine İlişkin Örnek 690
BÖLÜM V
ENFLASYONUN FİNANSAL TABLOLARA ETKİSİ VE FİNANSAL TABLOLARIN FİYAT HAREKETLERİNE GÖRE DÜZELTİLMESİ
5.1. Finansal Tabloların Fiyat Hareketlerine Göre Düzeltilmeleri