-
Muhasebecinin El Kitabı (Uygulamalı)
Fiyatı: 1300 Kdv Dahil.
İndirimli : 999 -
Uygulamalı UFRS/TFRS Rehberi
Fiyatı: 1600 Kdv Dahil.
İndirimli : 1399 -
Tüm Vergi Kanunları
Fiyatı: 880 Kdv Dahil.
İndirimli : 749 -
Beyanname Düzenleme Kılavuzu 2024
Fiyatı: 4400 Kdv Dahil.
İndirimli : 3940 -
Uygulamalı Giderler Ve İndirimler
Fiyatı: 855 Kdv Dahil.
İndirimli : 749
Finansal Tabloları Bağımsız Denetime Hazırlama Kılavuzu
E. Baş Hesap Uzmanı Akın Akbulut
Baskı Tarihi: Aralık 2013
Sayfa Sayısı: 437
Finansal Tabloları Bağımsız Denetime Hazırlama Kılavuzu Kitabı, E. Baş Hesap Uzmanı Akın Akbulut tarafından yazılmıştır. Dört kısımdan oluşan Finansal Tabloları Bağımsız Denetime Hazırlama Kılavuzu Kitabı, Birinci Kısım; Bilanço Ve Gelir Tablosu Kalemlerinin Tfrs Ve Vergi Uygulamalarına Göre Karşılaştırılması: Temel Konular,Finansal Araçlar, Stoklar, Satış Amaçlı Duran Varlıklar, Uzun Vadeli Finansal Varlık Yatırımları,Maddi Duran Varlıklar, Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller,Maddi Olmayan Duran Varlıklar, Şerefiye, Çalışanlara Sağlanan Faydalar, Karşılıklar, Koşullu Borçlar, Koşullu Varlıklar, Devlet Teşvikleri, Kiralama İşlemleri, Hasılat, İnşaat Sözleşmeleri İkinci Kısım; Türkiye Muhasebe Standartlarının Başlangıç Uygulaması:Temel Bilgiler, Örnek Ve Açıklamalarla Türkiye Muhasebe Standartlarına, İlk Geçiş Uygulaması, Üçüncü Kısım; İşletmelerin 2012 Ve 2013 Tarihli Finansal Tablolarının Tfrs’ye Dönüştürülmesi: İşletmenin 31.12.2012 Tarihli Finansal Tabloların Tfrs’ye Dönüştürülmesi,İşletmenin 31.12.2013 Tarihli Tdhp Finansal Tablolarının Tfrs’ye Dönüştürülmesi,Örnek A Aş İşletmesinin 31.12.2012 Ve 31.12.2013 Tarihli Nakit Akış Ve Özkaynak Değişim Tabloları, Karşılaştırmalı Finansal Tablolar Setinin Hazırlanması, Sunumu Ve Kayıtlarda İzlenmesi Dördüncü Kısım; Bağımsız Denetim, Bağımsız Denetime Tabi Şirketler Ve Düzenlenecek Raporlar: Bağımsız Denetim Ve Bağımsız Denetime Tabi Şirketler,Yıllık Faaliyet Raporu Hazırlama Zorunluluğu Ve Finansal Raporlarla İlişkisi Konu Başlıklarının Detaylı Şekilde Sunumundan Oluşmaktadır.
ÖNSÖZ
Küreselleşme ile birlikte sermaye piyasalarının gelişmesi ve yabancı yatırımcı hareketleri işletmelere ait finansal tablo bilgilerinin karşılaştırılabilir, anlaşılabilir ve şeffaf olması ihtiyacını kaçınılmaz bir zorunluluk olarak karşımıza çıkarmaktadır. Finansal tabloların karşılaştırılabilirliği, anlaşılabilirliği ve şeffaflığı ise bu bilgileri üretirken kullanılan ortak bir muhasebe ve denetim dilinin kullanılmasıyla mümkün olabilir. Bu ortak dil ise uluslararası muhasebe ve denetim standartlarının uygulama ile bü- tünleştirilmesiyle sağlanabilir.
Uluslararası muhasebe standartlarına göre üretilen finansal tablolar mutlaka denetlenmelidir. Çünkü ancak denetim ile finansal tabloda iddia edilen bilgilerin doğruluğu ve güvenilirliği arttırılmış olur. Denetimden geçmemiş finansal tabloların bilgi kullanıcıları için güvenilirliği sağlanmamış demektir.[1]
Anonim şirketlerde finansal tabloların bağımsız denetime hazır hale getirilmesi, disiplinler arası bağlantının çok iyi sağlanması ile mümkün olabilmektedir. Vergi, Türk Ticaret Kanunu ve muhasebe uygulamaları bu disiplinlerin belli başlılardır.
Neden Türkiye Muhasebe Standartlarını Bilmek Gerekir?
Bilindiği üzere, Türk Ticaret Kanunu gereği bağımsız denetime tabi işletmeler 01.01.2013’den itibaren Türkiye Muhasebe Standartlarına geçip dönem sonlarında da Standartlara uygun finansal tablolar hazırlamak zorundadırlar. Sırf bu zorunluluk bile TFRS bilinmesini önemli hale getirmektedir.
Neden Türk Ticaret Kanunu’nu Bilmek Gerekir?
Şirketlerin anayasası Türk Ticaret Kanunu’dur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) şirketlerin finansal bilgilerinin oluşturulmasında “dürüst resim ilkesi”nin ön planda olmasını önemsemiştir. Dürüst resmin ise Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanması ile sağlanacağı anlayışına dayanmıştır. Bu kapsamda TTK, “defter tutmada” olmasa da finansal tabloların oluşturulmasında ve raporlanmasında özellikle “Türkiye Muhasebe Standartları’na” atıf yapmıştır. Bu nedenle Kanun; envanter işlemlerinde, kıymetleri değerlemede, finansal tabloların hazırlanmasında ve sunumunda, denetim sisteminde, yönetim sisteminde, ortaklarla
olan finansal ilişkilerde, ortaklık payları ve kar dağıtımında, işletmenin öz sermayesinin yeterliğinde,… hep temelinde Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanmasını zorunlu tutan düzenlemelere yer vermiştir.
Öte yandan bağımsız denetim de Türk Ticaret Kanunu gereği ortaya çıkmıştır. Şirketlerin bağımsız denetiminin Denetim Standartlarına göre yapılacağı, denetlenecek finansal tabloların da Türkiye Muhasebe Standartlarına göre hazırlanacağı, denetçinin sahip olacağı vasıflar,… bağımsız denetimden geçmeyen finansal tabloların düzenlenmemiş hükmünde olacağı ve yaptırımlar hep TTK düzenlemesi olarak karşımıza çıkar. Bu nedenle Türkiye Muhasebe Standartlarını neden uygulamak gerekirin yanıtı için Türk Ticaret Kanunu uygulamalarına da vakıf olmak önem kazanmıştır
Neden Vergi Uygulamalarını Bilmek Gerekir?
6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu nun 64/5. maddesi ticari defterlerin tutulmasında Vergi Usul Kanunu hükümlerinin uygulanacağını belirtmiştir. Ticari defterlerde Vergi Usul Kanunu hükümlerinin uygulanması demek, VUK uygulaması ile oluşturulan finansal tablolarda kıymet ve borçların değerlemesinde, envanter işlemlerinde hep Vergi Usul Kanunu (VUK) hükümlerinin dikkate alınacağını, defterlerin de VUK’a dayanarak çıkarılan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri yani Tek Düzen Hesap Planı’na (TDHP) göre tutulacağı anlamına gelmektedir. Bu nedenle defterlerin doğru tutulması ve bu çerçevede çıkarılacak finansal tabloların Kanun’a uygun olması için meslek personelinin vergi uygulamalarını doğru bilmesi önemlidir.
Bu kapsamda biz de çalışmamızı vergi, TTK ve TFRS bilgilerinin bir arada değerlendirilmesi şeklinde ortaya koyduk. Ancak bunu yaparken de her alanın aşırı ve çalışmamıza katkı sağlamayan kısımlarını ele almaktan da kaçındık. Böylece çalışmamız finansal tabloların vergi tabanından alınıp muhasebe standartları tabanına nasıl alınacağını ve hangi koşullarda kabul edileceğini örneklerle ortaya koyan bir niteliğe büründü. Bu yaklaşımın da başta şirketlerdeki finansal tablo hazırlayıcıları olmak üzere, bağımsız denetim yapan meslek mensupları ve diğer finansal tablo uygulayıcılarına yararlı olacağını düşünüyoruz.
Çalışmamızı yaparken daha önce yayınladığımız iki çalışmadan[2] yararlandık. Ancak her iki çalışma da ayrı ayrı spesifik konuları analiz ettiğinden, bu çalışmada; bağımsız denetime tabi işletmelerde finansal tabloların hazırlanmasında onlardan farklı, yeni bir anlayışın ortaya konulmasını tercih ettik. Bunu yaparken de hem vergi ve TFRS uygulamalarını kolay anlaşılır şekilde karşılaştırdık, hem de TFRS’ye ilk geçiş uygulamasını çalışmamızda işledik. Ülkemiz bağımsız denetimine yön veren düzenlemeleri ele aldık ve bunların ötesinde karşılaştırmalı bilgi ve finansal tablolar setini oluşturmak adına yapılması gerekenlere örnek uygulamayla yer verdik. Bunu yaparken de en son yürürlükteki mevzuat ve rehberler eşliğinde yaptık. Örneğin TFRS’ye dönüştürdüğümüz finansal tabloları oluştururken Kamu Gözetimi Kurumu’nca (KGK) yayımlanan Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi’ndeki şablonları ve açıklamaları esas aldık.
Kitabımızı dört kısımdan oluşturduk:
Birinci kısımda, bilanço ve gelir tablo kalemlerini içeren Türkiye Muhasebe Standartları ve vergi uygulamaları açıklamalarını kısaca ele aldık. Bu kısım vergi uygulamalarını esas alan finansal tabloların TFRS uygulamasındaki karşılığına değinirken neden bu şekilde yapıldığını anlama adına yardımcı olacaktır. Diğer çalışmalara gelen okuyucularımızın talebi de bu yöndeydi. Okuyucularımız bir solukta iki uygulamayı da karşılaştırmak istiyorlardı. Bunu yaparken de konuların olabildiğince kolay anlaşılması için gayret gösterdik. Fazla ayrıntıya girmedik, bilgiyi öne çıkarıp tartışmaları paylaşmadık. Bu kısım yeni kitabın yarısından fazlasını oluşturdu.
İkinci kısımda, Türkiye Muhasebe Standartlarının başlangıç uygulamasına yer verdik. Böylece bu kısımda TFRS uygulamalarına adım atmış olduk. Türkiye Muhasebe Standartlarının başlangıç uygulaması, sadece Tek Düzen Hesap Planı (TDHP) uygulanarak çıkarılmış bilanço ile Türkiye Muhasebe Standartlarının (TFRS[3]) uygulamasını karşılaştırmak değildir. Uygulaya gelinen durumdan Türkiye Muhasebe Standartlan uygulamasına adım atmak TFRS 1 Standardı rehberliğinde, özenli bir çalışmayla gerçekleşir. Bu nedenle biz de Türkiye Muhasebe Standartlarının başlangıç uygulamasını, normal bir işletmenin karşılaşılabileceği çok sayıda örnekle ele aldık ve ortalama bir işletmenin bilanço kalemleri ile ticari faaliyetlerini ortaya koymaya özen gösterdik.
Üçüncü kısımda TFRS’ye ilk geçiş yapıldıktan sonra devam uygulamalarına yer vermekte ve 31.12.2013 döneminin kapanmasıyla elde edilecek üç bilanço, iki kar-zarar tablosu, iki nakit akış ve özkaynak değişim tablolarının elde edilmesi için gerekli varsayım ve çözümleri okuyucuyla paylaşmaktayız. Çünkü, TMS 1 ve TFRS 1 Standardı uyarınca ilk geçişin ardından bağımsız denetimin yapılabileceği karşılaştırılabilir finansal tabloların olması gerekir. Anılan Standartlara göre bunun için en az üç finansal durum tablosu (bilanço), iki gelir tablosu, iki nakit akış tablosu ve iki öz sermaye değişim tablosu olmalıdır.
Ayrıca tabloların bağımsız denetim koşullarını sağlayabilmesi için gerek Kamu Gözetimi Kurumu, gerekse Türkiye Muhasebe Standartlarının “sunuma” ilişkin düzenlemelerinin de göz önünden bulundurulması gerekir. Ayrıca finansal tabloların dönüşümünün hangi kayıtlarda izleneceği ve nasıl saklanacağı da KGK ve SPK ve TTK düzenlemeleriyle bu bölümün konuları olarak ele alınmıştır.
Dördüncü ve son kısımda ise 6102 sayılı TTK ve Kamu Gözetimi Kurumu düzenlemeleri çerçevesinde bağımsız denetime, denetim standartlarına ilişkin hususlara ve bağımsız denetime tabi şirketler ile düzenlenecek raporları ele aldık. TFRS uygulamasıyla elde edilen genel amaçlı finansal raporların Türkiye Denetim Standartları uyarınca nasıl makul güvence oluşturabileceğine ve denetim çevresine değindik. Ayrıca ilgisi dolayısıyla yönetim kurulu faaliyet raporuna da bu bölümde yer verdik. Böylece muhasebe standartlan alanında yapacağımız çalışmanın çerçevesini bağımsız denetim boyutuyla tamamlamaya çalıştık.
Ek olarak da okuyucuyla TFRS Terimler Sözlüğü’nü paylaştık. Çünkü konuları nasıl ele alırsak alalım okuyucularımızın bir kısmı, hep TFRS kavramlarının tam anlaşılmadığından söz etti. TFRS konularına, ilgili bölümlerinde doğrudan ve kısaca değindiğimiz için kavramların ilk bakışta bilinmesi zor olan okuyucuya yardımcı olmak adına KOBİ TFRS eki Terimler Sözlüğü’nden yararlanılarak Tam Set TFRS’ye uygun hale getirilerek burada sunulmuştur. Bunun nedeni TFRS’lerin Uluslararası Muhasebe Standartlarının çevirisi olmasından ve ülkemizde aşina olmadığımız bazı kavramlara da yer vermesindendir. Bu sorunu gidermek adına biz de ilk defa bir yenilik olarak kitabımızda kullandığımız, kimi zaman da bilindiğini varsaydığımız kavramları KOBİ TFRS Eki nden yararlanarak Tam Set TFRS’ler için oluşturduk ve kitabımızın sonuna ekledik.
Metin Kutusu: 4 Lerzan Bağım*Muhasebenin işlevi, finansal nitelikli işlemleri kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek ve raporlamaktır. Muhasebenin amacı bilgi sunmaktır ve bu görevini önemli ölçüde hazırlanan finansal tablolar aracılığı ile yerine getirir.
Denetimin işlevi ise; muhasebe tarafından sunulan bilgilerin doğru ve güvenilir olup olmadığını tespit etmek ve bir görüş bildirmektir. Yapılış şekli ve amaç itibariyle birbirinden farklı olan bu iki faaliyetin ortak noktası, finansal bilgilerin üretilmesi ve denetlenmesinde ortak ölçütlerin esas alınmasıdır. Bu ölçütler, finansal raporlamada esas olan standartlardır[4].
Muhasebeci ve denetçilik meslekleri karşılaştırıldığında; en önemli farklılıklardan biri, muhasebe işini yürüten kişilerin denetim işlevinde bulunmamasıdır. Diğer bir farklılık da denetim yapacak olan meslek mensuplarının da denetleyeceği finansal bilgilerin oluşturulmasında görev almamış olmasıdır. Yeni yeni öğrenmeye çalıştığımız bu olguların sağlıklı işleyebilmesi bu konuları icra edenlerin sorumluluğundadır. Biz çalışmamızla işletmelerin sağlıklı çalışacak finansal bilgi oluşturma ve raporlama süreçlerine katkı yapmayı amaçladık.
Önceki çalışmalarımızı büyük bir ilgiyle takip eden ve görüşlerini paylaşan değerli okurlarımıza, Kitabımızı baştan sona okuyup önemli katkılarda bulunan Üstadım Muzaffer KÖKVER’e, her zaman değerli görüşlerinden yararlandığım Üstadım Cenk Murat ARSLAN’a, YMM Bağımsız Denetçi Sayın Arif AYTULUN’a, Yönetim Danışmanı Vedat BAY’a, SMM Sayın Cenk İÇER’e; dönem arkadaşım YMM Bağımsız Denetçi Sayın Murat TOKMAKKAYA’ya; tabloların oluşturulmasında yardımlarını esirgemeyen sorumlu baş denetçi Metin ETKİN’e, kitabın dizgi ve kapağında titiz çalışması için Deniz KAYAK’a, koordinasyonu için Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayınları Müdürü, SMMM Bekir YILDIRIM’a çok teşekkür ederim. Çalışmalarımızı yayınlamakta desteğini her zaman gösteren Dernek Başkanımız Üstadım Necdet GÖKMEN’e ise ayrıca teşekkür ederim. Ayrıca titiz baskı çalışması için Acar Matbaası yönetici ve çalışanlarına, her zaman emekleri geçen Vergi Dünyası çalışanlarına da çok teşekkür ederim.
Diğer çalışmalarımızın olduğu gibi bu çalışmamızın da değerli okuyucularımıza yararlı olmasını dilerim.
Akın AKBULUT
[1] Seval Kardeş Selimoğlu, Denetimin Çerçevesi, Bağımsız Denetim (Ortak yayın) SÜSEM, 2013, KGK Özeti, sf.8.www.kgk.gov.tr
[2] Akın Akbulut, TMS/TFRS Vergi Uygulamaları Karşılaştırması, Kasım 2012, 1248 sayfa ve TFRS’ye İlk Geçiş Uygulaması, Mart 2013, 178 sayfa, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayınları.
[3] TFRS tabiri, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, TFRS/TFRS Yorumlarını içeren ve Türkiye Muhasebe Standartları Kurumu ya da Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Tam Set Muhasebe Standartları anlamında kullanılmıştır.
[4] Lerzan Kavut, Oktay Taş, Tuba Şavlı, Uluslar arası Denetim Standartları kapsamında Bağımsız Denetim, İSMMMO yay. 130, yılı 2009, sf.18.
İÇİNDEKİLER:
Etiketler: Akın Akbulut, Maliye Hesap Uzmanları Derneği 319