Uygulamalı Giderler Ve İndirimler

I. KISIM:
GELİR VERGİSİNDE GİDERLER

1. TİCARİ KAZANÇLAR
I. TİCARİ KAZANCIN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER 23
A. GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE TİCARİ KAZANCIN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER 23
1. TİCARİ KAZANCIN ELDE EDİLMESİ VE İDAME ETTİRİLMESİ İÇİN YAPILAN GENEL GİDERLER 28
1.1. Genel Giderlerin Kapsamı 28
1.2. Genel Giderlere İlişkin Bazı Özellikli Durumlar 30
a) Gelen Misafire Yemek İkramı Ya Da Hediye Verilmesi Gider Yazılır Mı? 30
b) Hediye Olarak Çalışana Ya Da İlgili Firma Sahiplerine Verilen Maç Biletinin Gider Olarak Yazılır Mı? 33
c) İşçiye Verilen Düğün Hediyesi Gider Yazılır Mı? 35
d) Alınan Kredi İçin Ödenen Faiz Gider Yazılır Mı? 37
e) Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler Hususunda Oluşan Kur Farkı Doğrudan Gider Mi Yazılacak Yoksa Maliyete Mi İlave Edilecek? 43
f) Vergi Ödemelerine İlişkin Kredi Kartı Komisyon Ödemeleri Kurum Kazancının Tespitinde Gider Yazılabilir Mi? 44
g) Program Destekleme İbareli Faturalarda Yer Alan Tutarlar Gider Olarak Dikkate Alınıp Alınır Mı? 46
h) Taşıt Kredisi Gider Yazılır Mı? 48
ı. Kiralama Yoluyla Edinilen Binek Otomobilde Gider Yazılabilecek Kira Bedeli Tutarının Tamamı Gider Olarak Yazılabilir Mi? 49
i. Uluslararası Taşımacılık Faaliyetinde Motorin, Lastik, Yedek Parça ve Servis Hizmeti Kalemlerinin Direkt Gider Olarak Mı, Genel İdare Gideri Olarak Değerlendirilecektir? 50
k. Bankalarca Bastırılarak Satılan Çekler İçin Ödenen Değerli Kağıt Bedelleri Gider Yazılır Mı? 52
l. Öğrencilere Verilen Bursların Gider Yazılır Mı? 52
m. Pazarlama ve Tanıtım Elemanları Adına Düzenlenen Yolcu Taşıma Biletleri ve Market Harcamalarına İlişkin Faturalar Gider Yazılır Mı? 55
n. İş Yerinde Kullanılmak ve Tüketilmek Amacıyla Satın Alınan Ve Bedeli Fatura Düzenleme Mecburiyetini Belirleyen Kanuni Haddi Aşmayan Mal Ve Hizmet Bedelleri Gider Yazılabilir Mi? 59
o. Şirket Binasını Koruma Amaçlı Bulundurulan Köpekler İlişkin Masraflar Gider Yazılır mı? 62
ö. İşletmede Çalışanların Sosyal Aktiviteleri İçin Yapılan Harcamalar ile Çalışan Personelin, Eşi ve Çocuklarına Ait Sağlık Sigorta Pirimi Ödemelerinin Gider Yazılır Mı? 63
p. Yurt Dışı Grup Firması Çalışanının Türkiye’ye Görevlendirilmesi Üzerine Kendisine Ödenen Ücret Gider Yazılır Mı? 64
2. HİZMET ERBABINA YEDİRİLEN YEMEK BEDELİ 67
a) Personele Verilen Ramazan Erzak Paketi Gider Yazılır Mı? 76
i. Erzak Paketlerinde Katma Değer Vergisi 78
ii. Erzak Paketlerinde Damga Vergisi 80
b) İftar Yemeklerinin Faturası Gider Yazılabilir Mi? 81
c) İki Ülke Arasında İmzalanmış Bulunan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Çerçevesinde Şirkette Çalışan Yabancı Uyruklu Kişilerin Sigorta ve Emekli Primleri Gider Yazılır Mı? 82
d. Zimmet Karşılığı Personele Verilen İş Kıyafetlerinin Doğrudan Gider Yazılabilir Mi? 83
3. BARINMA GİDERLERİ 85
3.1.İŞYERİ VE İŞYERİ MÜŞTEMİLETINDA BARINMA 85
3.2. İŞYERİ DIŞINDA BARINMA 86
3.2.1. Konutun İşverence Kiralanıp Çalışana Tahsisi 87
3.2.2. Mülkiyeti İşverene Ait Olması 88
3.3. MADEN İŞLETMELERİNE VE FABRİKALARDA ÇALIŞANLAR İLE ÖZEL KANUNLARINA GÖRE BARINDIRILMASI GEREKENLERE KONUT SAĞLANMASI 90
4. İŞLE İLGİLİ ZARAR/ZİYAN VE TAZMİNATLAR 91
a) Yönetici Hatasından Doğan Tazminatlar Gider Yazılabilir Mi? 95
b) Personel Hatasından Doğan Tazminatlar Gider Yazılabilir Mi? 96
c) Anlaşma Sonucunda Ödenen Zarar, Ziyan ve Tazminatlar Gider Yazılır Mı? 98
d) İş Kazaları Sonucunda Ödenen Tazminatlar Gider Yazılabilir Mi? 101
e) Basın/Yayın Yoluyla İşlenen Suçlar Nedeniyle Ödenen Tazminatlar Gider Yazılır Mı? 103
f) Mahkeme Kararına, Tahkim ve Sulh Sözleşmelerine İstinaden Yapılan Ödemeler Gider Yazılır Mı? 103
g. Değerli Konut Vergisinin Gider Olarak Yazılır Mı? 110
5. SEYAHAT VE KONAKLAMA GİDERLERİ 112
6. TAŞIT GİDERLERİ 118
6.1. GENEL OLARAK TAŞITLARA İLİŞKİN GİDERLER 118
6.2. TAŞITLARA İLİŞKİN KISITLAMALAR 119
6.2.1. Gider Yönünde Kısıtlama 119
6.2.1.1. Cari Giderlere İlişkin Kısıtlama 119
6.2.1.2. Kira Giderlerine İlişkin Kısıtlama 121
6.2.1.3. İktisap Giderlerine İlişkin Kısıtlama 122
6.2.2. Amortisman Yönünde Kısıtlama 123
6.2.3. Motorlu Taşıtlar Vergisi ve KDV Yönünde Kısıtlama 125
7. AYNİ VERGİ, RESİM VE HARÇLAR 127
a) Vergi Beyannameleri İçin Ödenen Damga Vergisinin Gider Yazılır Mı? 128
b) Katma Değer Vergisi Gider Olarak Yazılır Mı? 128
c) Binek Otomobiller Üzerinde Hesaplanan KDV 129
d) Zayi Olan Emtiaya İlişkin Katma Değer Vergisi 131
e) Çalınan Mal ve Bu Mallara İlişkin Katma Değer Vergisi Gider Olarak Yazılır Mı? 135
f) Özel Tüketim Vergisi Gider Olarak Yazılır Mı? 136
g) Uzlaşma Sonucu Ödemesi Taksitlendirilen Damga Vergisinin Tahakkuk Tarihinde Mi Yoksa Ödeme Tarihinde Mi Gider Olarak Yazılacak? 137
8. AMORTİSMANLAR 138
a) Amortisman Yöntemleri 141
1) Normal Amortisman Ayırma Yöntemi 141
2) Azalan Bakiyeler Usulüyle Amortisman Ayırma Yöntemi 142
3) Fevkalade Amortisman Ayırma Yöntemi 143
b) Binek Otomobillerde Kıst Amortisman 144
c) Amortismana Tabi Varlıkların Satılması 145
9. İŞVEREN SENDİKALARINA ÖDENEN AİDATLAR 148
10. GIDA BANKALARINA BAĞIŞLANAN MALLARIN MALİYET BEDELİ 149
- Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belge 150
- Dernek ve Vakıflarca Düzenlenecek Belge 150
- Kayıt Düzeni ve Beyannamelerde Gösterim 151
11. BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÜCRETLİLER ADINA ÖDENEN KATKI PAYLARI 152
12. İŞBAŞI EĞİTİM PROGRAMLARINDAN FAYDALANANLARA İŞVERENLERCE FİİLEN ÖDENEN TUTARLAR 154
B. DİĞER KANUNLARA GÖRE İNDİRİLECEK GİDERLER 155
1. ŞÜPHELİ ALACAKLAR KARŞILIĞI 155
2. DEĞERSİZ ALACAKLAR 162
3. VAZGEÇİLEN ALACAKLAR 164
4. ÖZEL MALİYET BEDELİ 165
5. REESKONT GİDERLERİ 167
ÖZELLİKLİ DURUMLAR 173
1. ALINAMAYAN İHALELER İÇİN YAPILAN HARCAMALAR GİDER YAZILABİLİR Mİ? 173
2. FATURASI YAPI SAHİBİ ADINA DÜZELENEN YAPI DENETİM HİZMET BEDELİ GİDER OLARAK YAZILIR MI? 173
3. TAHSİL EDİLEMEYEN ALACAKLAR GİDER YAZILIR MI? 180
5. MÜKELLEFİN BARIŞ YOLUYLA TAHSİLİNDEN VAZGEÇTİĞİ ALACAĞI GİDER OLARAK YAZILIR MI? 186
6. KİRALIK MAĞAZAYA İLİŞKİN YAPILAN HAVALANDIRMA, KEPENK, ALÇIPAN, RAF, VİTRİN VS. DEKORASYON GİDERLERİ İNDİRİM KONUSU YAPILIR MI? 189
7. ÖDENMEYEN KİRALAR GİDER OLARAK YAZILABİLİR Mİ? STOP KESİNTİSİ YAPILACAK MI? 192
II. TİCARİ KAZANCIN TESPİTİNDE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER 193
1. TEŞEBBÜS SAHİBİ İLE EŞ VE ÇOCUKLARININ İŞLETMEDEN ÇEKTİKLERİ PARALAR VEYA AYIN OLARAK ALDIKLARI SAİR DEĞERLER 196
2. TEŞEBBÜS SAHİBİNİN KENDİSİNE, EŞİNE, KÜÇÜK ÇOCUKLARINA İŞLETMEDEN ÖDENEN AYLIKLAR, ÜCRETLER, İKRAMİYELER, KOMİSYONLAR VE TAZMİNATLAR 198
a. Baldıza veya Kayınçoya Ödenen Ücret Gider Yazılır Mı? 199
b. Mükellefin Yanında Çalıştırdığı Çocuğuna Ödediği Ücret Ticari Kazancın Tespitinde Gider Yazabilir Mi? 201
c. Eşe Ödenen Ücretin Ticari Kazancın Tespitinde Gider Yazılır Mı? 202
3. TEŞEBBÜS SAHİBİNİN İŞLETMEYE KOYDUĞU SERMAYE İÇİN YÜRÜTÜLECEK FAİZLER 204
4. TEŞEBBÜS SAHİBİNİN, EŞİNİN VE KÜÇÜK ÇOCUKLARININ İŞLETMEDE CARİ HESAP VEYA DİĞER ŞEKİLLERDEKİ ALACAKLARI ÜZERİNDEN YÜRÜTÜLECEK FAİZLER 205
5. TEŞEBBÜS SAHİBİNİN, İLİŞKİLİ KİŞİLERLE EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİNE AYKIRI OLARAK BELİRLENMİŞ BEDEL YA DA FİYATLAR ÜZERİNDEN GERÇEKLEŞTİRİLEN İŞLEMLER DOLAYISIYLA İŞLETME ALEYHİNE OLUŞAN FARKLAR 205
6. HER TÜRLÜ PARA CEZALARI VE VERGİ CEZALARI İLE TEŞEBBÜS SAHİBİNİN SUÇLARINDAN DOĞAN TAZMİNATLAR 207
a) Telefon, Su ve Elektrik İdarelerine Ödenen Gecikme Zamları Gider Yazılabilir Mi? 208
b) SGK Asgari İşçilik Primleri, Gecikme Zammı, Ceza ve Faizleri Gider Yazılabilir Mi? 211
7. HER TÜRLÜ ALKOL VE ALKOLLÜ İÇECEKLER İLE TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİNE AİT İLAN VE REKLAM GİDERLERİ 212
8. KİRALAMA YOLUYLA EDİNİLEN VEYA İŞLETMEDE KAYITLI OLAN YAT, KOTRA, TEKNE, SÜRAT TEKNESİ GİBİ MOTORLU DENİZ, UÇAK VE HELİKOPTER GİBİ HAVA TAŞITLARINDAN İŞLETMENİN ESAS FAALİYET KONUSU İLE İLGİLİ OLMAYANLARIN GİDERLERİ İLE AMORTİSMANLARI 213
9. FİNANSAL GİDER KISITLANMASI 214
10. BASIN YOLUYLA İŞLENEN FİİLLERDEN VEYA RADYO VE TELEVİZYON YAYINLARINDAN DOĞACAK MADDÎ VE MANEVÎ ZARARLARDAN DOLAYI ÖDENEN TAZMİNATLAR 216
11.REKLAM YASAĞI GETİRİLEN SOSYAL AĞ SAĞLAYICILARA YAPILAN REKLAM HARCAMALARI 218

2. ZİRAİ KAZANÇLAR
A. ZİRAİ KAZANCIN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER 221
1. Zirai İşletme Faaliyetinde Kullanılan Kredi Faizleri Gider Olarak Yazılabilir Mi? 224
2. Gezici Olarak Arıcılık Faaliyeti Yapanlar Gelir Vergisine Tabi Olacak Mı? 225
3. Gerçek Usulde Vergiye Tabi Olan Çiftçilerin Yanında Çalışan İşçilerin Ücretlerinin Vergiye Tabi Mi, Ödenen Ücret Gider Yazılır Mı? 227
B. ZİRAİ KAZANCIN TESPİTİNDE KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 228

3. SERBEST MESLEK KAZANCI
A. SERBEST MESLEK KAZANCININ NİTELİĞİ VE KAPSAMI 231
1. Eğitim ve Danışmanlık Firmalarındaki Eğitimcilerin Bu Çerçevede Elde Ettikleri Gelir Serbest Meslek Kazancı Sayılır Mı? 233
2. Serbest Meslek Mensubu Tarafından Kiraya Verilen Gayrimenkulden Elde Edilen Kira Geliri Hangi Gelir Usuru Kapsamına Girer? 234
3. Mahalli Sanatçıların Elde Ettikleri Gelir Serbest Meslek Kazancı Sayılır Mı? 236
B. SERBEST MESLEK KAZANCININ TESPİTİ 238
1. SERBEST MESLEK HÂSILATI 238
a) Hasılatın Tespiti 238
b. Fiilen Tahsilin Yapılmaması veya Düşük Tahsilin Hükümleri 240
C. SERBEST MESLEK KAZANCIN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLERİ 241
1) Mesleki Kazancın Elde Edilmesi Ve İdame Ettirilmesi İçin Ödenen Genel Giderler 242
a) İşyerinin Aynı Zamanda İkametgâh Olarak Kullanılması Halinde Kira Giderinin Tamamı İndirim Konusu Yapılır? 243
b) İşyerinin Mülkiyete Ortağa Ya da Eşe Ait Olması Halinde Kira Gideri İndirim Konusu Yapılacak Mı? 245
c) Serbest Meslek Erbabı Ya da Yanında Çalışanın Belgelendirilemeyen Şehiriçi Dolmuş Ya Da Metro Ücretini Gider Olarak Gösterebilir Mi? 246
d) Serbest Meslek Erbabının Yanında Çalıştırdığı Eşine Ödediği Ücret ile Sigorta Primlerinin Gider Olarak İndirilebilir Mi? 247
e) Serbest Meslek Erbabının Yanında Çalıştırdığı Annesi, Babası, Kardeşi ve Çocuğuna Ödediği Ücret ile Sigorta Primlerinin Gider Olarak İndirilebilir Mi? 249
f) Serbest Meslek Erbabının Kullandığı Taşıtın Giderinin Tamamı İndirim Konusu Yapabilir Mi? 250
g) Dış Giyim Harcamalarının Mesleki Kazancın Tespitinde Gider Olarak Yazılabilir Mi? 255
h) Mükelleflerce Kullanılmakta Olan, Ancak Abonesi Başka Kişiler Adına Kayıtlı Olan Elektrik Giderinin Meslek Kazancının Tespitinde İndirim Konusu Yapılabilir Mi? 256
i) Serbest Meslek Erbabı Genel Giderleri Karşılamak Üzere Kullandığı Krediye Ait Faizi Gider Olarak Yazabilir Mi? 257
2. Çalışanlara Yapılan Yemek ve Barındırma Giderleri 258
a) Serbest Meslek Erbebı Yanında Çalışan Personelin Tedavi Harcamaları Gider Olarak Gösterilebilir Mi? 259
b) Serbest Meslek Erbabının Aldığı Psikolojik Danışmanlık Hizmeti ve Destekleyici Sağlık Ürün Bedeli Gider Olarak Yazabilir Mi? 261
3) Gördürülen Hizmetler için Ödenen Paralar 263
4) Mesleki Yayın Bedelleri ve Mesleki Aidatlar 263
5) Seyahat ve Konaklama Giderleri 263
a) Mesleki Faaliyetin Yürütülmesi Kapsamında Faaliyet Gösterilen Yer Dışında Yerde Kiralanan Gayrimenkul İçin Ödenen Kira Gider Olarak Yazılır Mı? 264
6. Alınan Mal ve Hizmet Bedelleri 265
a) Avukata Ödenen Ücret Gider Yazılabilir Mi? 265
b) Bağımsız Denetçi Belgesi Kurs ve Yetkilendirme Belgesi Ücreti Gider Yazılır Mı? 267
c) Mali Sorumluluk Sigortasının Serbest Meslek Kazancın Tespitinde Gider Olarak Dikkate Alınır Mı? 268
7. Faaliyette Kullanılan İktisadi Kıymetlerin Amortismanları 270
8. Emekli Kuruluşlarına Ödenen Giriş ve Emekli Aidatları 271
9. Mesleki Kazancın Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İçin Ödenen Meslek, İlan Ve Reklam Vergileri İle İş Yerleriyle İlgili Ayni Vergi, Resim Ve Harçlar 271
a) Vergi Beyannamelerinin Damga Vergisinin Gider Yazılabilir Mi? 271
b) Meslek Erbanının Müşterileriyle Yapılan Sözleşmeler Dolayısıyla Doğan Damga Vergileri Gider Olarak Yazılır Mı? 272
10. Kanun, İlam ve Sözleşmeye Göre Ödenen Tazminatlar 274
D. SAFİ KAZANCIN TESPİTİNDE GİDER KABUL EDİLMEYEN ÖDEMELER 275

4. ÜCRET
A. ÜCRETİN TANIMI VE UNSURLARI 277
B. ÜCRET GELİRİNİN VERGİLENDİRME ŞEKLİ 279
1. Gerçek Ücretler 279
a. Kesinti Yoluyla Vergilendirilme 280
i. Ücretin Safi Tutarının Tespitinde İndirimler 281
1. Sosyal Güvenlik Kesintisi 281
2. İşsizlik Sigortası Primi 282
3. Hayat/Şahıs Sigorta Primleri 283
4. Sendikalara Ödenen Aidatlar 286
5. Engellilik İndirimi 286
6. OYAK ve benzeri kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler 287
2. Ücretin Yıllık Beyanname ile Beyan Edilmesi 288
2.1. Tek İşverenden Alınan Ücretler 288
2.1.1. Tek İşverenin Tespiti 288
a.Kamu Kurumlarında Tek İşverenin Tespiti 288
b. Özel Sektörde Tek İşverenin Tespiti 290
i. Hizmet Erbabının Ücretlerinin Tek İşverenden Elde Edildiği Kabul Edilen Durumlar 290
ii. Hizmet Erbabının Ücretlerinin Birden Fazla İşverenden Elde Edildiği Kabul Edilen Durumlar 291
2.2. Birden Fazla İşverenden Alınan Ücretler 292
ÖZELLİKLİ DURUMLAR 294
1. Banka Promosyon Ödemeleri Ücret Sayılır Mı? 294
2. Personele Mesleki Gelişimini Desteklemek Amacıyla Gönderilen Kurslar Nedeniyle Ödenen Eğitim Yardımı Ücrete İlave Ediliecek Mi? 297
3. Askerlik Borçlanması Ödemeleri Ücretin Safi Tutarının Tespitinde İndirim Konusu Yapılır Mı? 300
4. Dar mükellef kuruma ait irtibat bürosu çalışanının vefatından sonra yapılan ücret, ölüm ve kıdem tazminatı ve hayat sigortasından yapılan ödemeler gelir vergisine tabi midir? 302
5. Merkezi yurtdışında bulunan firmanın Türkiye’deki irtibat bürosunda çalıştırdığı personele ödenen ücretler vergiye tabi mi? 304

5. GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI
A. GAYRIMENKUL KAVRAMI VE TANIMI 307
B. GAYRIMENKUL SERMAYE IRADI SAĞLAYAN MAL VE HAKLAR 308
C. GAYRİMENKUL SERMAYE İRADINDA MÜKELLEF 310
D. GAYRİMENKUL SERMAYE İRADINDA ELDE ETME 311
E. GAYRİMENKUL SERMAYE İRADININ TESPİT ŞEKİLLERİ 313
1. Gayrisafi İrat 313
Emsal Kira Bedeli Uygulanacağı Durumlar 314
Emsal Kira Bedeli Uygulanmayacağı Durumlar 314
a. Gerçek Gider Yöntemi 317
1. Kiraya Veren Tarafından Ödenen Aydınlatma, Isıtma, Su ve Asansör Giderleri 318
2. Kiraya Verilen Malların İdaresi İçin Yapılan ve Gayrimenkulün Ehemmiyeti ile Mütenasip Olan İdare Giderler 319
3. Sigorta Giderleri ile Vergi, Resim ve Harçlar 319
4. Gayrimenkule İlişkin Alınan Borçların Faizleri 320
5. Yeni İktisap Edilen Konutun İktisap Bedelinin %5’i 321
6. Kiraya Verilen Mal ve Haklar İçin Ayrılan Amortismanlar 322
7. Kiraya Verenin Yaptığı Onarım Giderleri 323
8. Kiraya Verilen Mal ve Haklara Ait Bakım Ve İdame Giderleri 323
9. Kiraladıkları Mal ve Hakları Kiraya Verenlerin Ödedikleri Kiralar Ve Diğer Gerçek Giderleri 324
10. Kira ile Oturulan Konutun Kira Gideri 324
11. Kiraya Verilen Mal ve Haklarla İlgili Olarak Mukavelenameye Kanuna Veya İlama İstinaden Ödenen Zarar, Ziyan Ve Tazminatlar 326
12. Zarar 326
Gerçek Gider Yönteminde İstisnadan Yararlanılması Halinde İndirilecek Giderin Hesaplanması 327
b. Götürü Gider 328
ÖZEL DURUMLAR 329
1. Tahsil Edilemeyen Kiralar Beyan Edilip Vergisi Ödenecek Mi? 329
3. Kira Geliri Beyan Eden Bir Mükellefin Üniversitede Master Ve Doktora Eğitimi Yapan Çocuğunun Yurt Giderlerini, Kayıt Harçlarını, Kitap, Ders Notları v.b. Masraflarını, Master Tezi Harcamaları, Master ve Doktora Sırasında Ulusal Yada Uluslararası Toplantılara Katılım Masrafları, v.b. Giderleri İndirim Konusu Yapabilir Mi? 331
4. Mükellefin Her Yıl Yapmış Olduğu Özel Sağlık Poliçe Giderlerini (Limitli/Limitsiz, Ayakta Ya da Yatarak Tedavi Giderlerinin Yer Aldığı Sigorta Poliçeleri) Gayrimenkul Sermaye İradında İndirim Konusu Yapabilir Mi? İndrim Konusu Yapacaksa Sağlık Gideri Mi Yoksa Sigorta Gideri Olarak Mı Dikkate Alması Gerekir? 333
5. Mükellefin Anonim Şirkete Lojman Olarak Kiraya Verdiği Gayrimenkulden Elde Ettiği Kira Gelirinden Kiraladığı Başka Konut İçin Ödediği Kirayı Gideri Olarak Düşebilir Mi? 335
6. Huzurevinde Kalan Kişinin Huzurevine Yaptığı Ödemelerin Gayri Menkul Sermaye İradının Beyanında Gider Olarak İndirebilir Mi? 337
7. Yurtdışında Ödenen Konut Kirasının Yurt İçinde Elde Edilen Gayrimenkul Sermaye İradında İndirilebilir Mi? 338
8. GMSİ Mükellefi Eşlerden Biri Tarafından Yapılan Sağlık Harcamalarının Kendi Matrahından İndirim Konusu Yapılmasından Sonra, İndirilemeyen Kısmının Eşinin Vergi Matrahından İndirilebilir Mi? 339
9. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’ndan Alınan Belgede Yer Alan ve Emekli Maaşından Yapılan SUT (Sağlık Uygulama Tebliği) Reçete Kesintisi İle Muayene İştirak Kesintisi Tutarlarının Elde Edilen Gayrimenkul Sermaye İradından İndirim Konusu Yapılır Mı? 340
10. Gayrimenkul Sermaye İradından İsteğe Bağlı Emeklilik Kapsamında Ödenen SGK Primlerinin Beyanname Üzerinden İndirilebilir Mi? 341
11. Banka Kredisine İlişkin Dosya Ve Eksper Masrafı, Emlakçıya Ödenen Komisyon İle Yaptırılacak Parke, Halıfleks, Mutfak Dolabı Ve Dış Cephe Kaplama Giderlerinin GMSİ’den İndirilebilir Mi? 343
12. Emlak Vergisinin Gayrimenkul Sermaye İradından İndirimi Mümkün Mü? 344
13. Sulh Protokolüne göre ödenen geçmiş yıl kiralarının hangi yılın gideri olarak dikkate alınacağı 345
14.Banka kredisine ilişkin dosya ve eksper masrafı, emlakcıya ödenen komisyon ile yaptırılacak parke, halıfleks, mutfak dolabı ve dış cephe kaplama giderlerinin GMSİ’den indirilip indirilmeyeceği. 348
15. Toruna Bedelsiz Tahsis Edilen Konut İçin Emsal Kira Bedeli Uygulanacak Mı? 352
16. Banka Kredisi ile Alınan Gayrimenkulün Beyanında Neler Gider Olarak Yazılır? 353
17. Mükellefin Elde Ettiği Kira Gelirinin Beyanı Sırasında, Çocukları İçin Ödemiş Olduğu Kiraların İndirimi Mümkün Mü? 358
18. Gayrimenkullerde Hangi Hallerde Amortisman İndirim Konusu Yapılabilir? 359
19. Eş Tarafından Ödenen Lojman Kirasının Kira Gelirinde İndirim Konusu Yapılır Mı? 361
20. Kiralanmış Olan Birden Fazla Konutun Üçüncü Kişilere Kiraya Verilmesi Durumunda Elde Edilen Gelirin Beyanı ve Ödenen Kiraların Gider Olarak İndirilir Mi? 363
21. Kiraya Verilen Konut İçin Yapılan Kat Mülkiyetine Geçiş İşlemleri İçin Ödenen Bedellerin İndirimi Konusu Yapılır Mı? 364
22. Altın Hesabında Yer Alan Parada Oluşan Zararın Gayrimenkul Sermaye İradından Mahsubu Mümküm Mü? 366
23. Gerçek Gider Usulünün Seçilmesi Halinde, İndirilebilecek Giderler ile Ertesi Yıla Sarkan Bakım Onarım Giderinin Sadece İlgili Gayrimenkulden Mi Yoksa Tüm GMSİ’den Mi İndirilecektir? 367
24. Deprem Nedeniyle Ağır Hasar Kaydı Olan Gayrimenkullere İlişkin Verilecek GMSİ Beyanında Zararın Gider Olarak İndirilir Mi? 369
25. Gayrimenkul Sermaye İradı Beyanında TOKİ’ye Ödenen Taksitler İndirim Konusu Yapılır Mı? 370

6. MENKUL SERMAYE İRADI
A. MENKUL SERMAYE İRADI KAVRAMI VE KAPSAMI 373
B. MENKUL SERMAYE İRATLARININ YILLIK BEYANNAME İLE BEYAN EDİLMESİ 374
1. Tutarı Ne Olursa Olsun Beyan Edilmeyecek Menkul Sermaye İratları 375
2. Belirlenen Maktu Tutarı Aşması Halinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları 376
3. Gelir Vergi Tarifesinin İkinci Dilimi Aşması Halinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları 377
C. MENKUL SERMAYE İRATLARINDA GİDER 379
ÖZELLİKLİ DURUMLAR 380
1.Yıllık Gelir Sigortası Ödemelerinde ve Programlı Geri Ödemelerde Tevkifat Uygulaması 380
2. İhbar İkramiyesinin Geç Ödenmesi Nedeniyle Mahkeme Kararına İstinaden Ödenen Gecikme Faizi Menkul Sermaye İradı Mı? 380

7. DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR
I. DEĞER ARTIŞI KAZANÇLARI 383
A. DEĞER ARTIŞI KAZANCI KAVRAMI 383
B. VERGİYE TABİ DEĞER ARTIŞI KAPSAMI 384
1. Menkul Kıymetlerin veya Diğer Sermaye Piyasası Araçlarının Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar 385
2. Belirli Hakların Elden Çıkarılması 388
3. Telif Hakları ve İhtira Beratlarının Elden Çıkarılması 388
4. Ortaklık Haklarının veya Hisselerinin Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlar 388
5. Faaliyeti Durdurulan İşletmenin Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlar 389
6. Gayrimenkuller ile Bazı Mal ve Hakların Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar 389
C. DEĞER ARTIŞI KAZANÇLARINDA SAFİ TUTARIN TESPİTİ 390
D. VERGİLENDİRİLMEYECEK DEĞER ARTIŞI KAZANÇLARI 390
II. ARIZİ KAZANÇLAR 391
A. ARIZI KAZANÇ KAVRAMI VE KAPSAMI 391
1. Arızi Ticari Kazançlar 392
2. Belirli Faaliyetlerin Durdurulması veya Terk Edilmesi Karşılığında Sağlanan Menfaatler 392
3. Gayrimenkullerin Boşaltılması veya Kiracılık Hakkının Devri Karşılığında Alınan Tazminat ve Peştamallıklar 392
4. Arızi Serbest Meslek Kazançları 392
5. Gerçek Usulde Vergiye Tabi Yükümlülerin Terk Ettikleri İşlerle İlgili Sonradan Elde Ettikleri Kazançlar 393
6.Dar Mükellefiyete Tabi Olanların Arızi Ulaştırma Faaliyetlerinden Elde Ettikleri Kazançlar 393
ÖZELLİKLİ DURUMLAR 394
1. Menkul Kıymet Alım/Satım Zararının Kazançtan İndirilmesi Mümkün Mü? 394
2. Tapu Harcı, Kredi Faizi, Dask, Deprem Sigortası, Emlak Komisyonu, Kombi, Bina İzolasyon Harcamalarının Değer Artış Kazancının Tespitinde Gider/Maliyet Unsuru Olarak Dikkate Alınır Mı? 395

8. GELİR VERGİSİNDE İNDİRİMLER
A. BEYANNAME ÜZERİNDE YAPILAN İNDİRİMLER 399
1. Hayat/Şahıs Sigorta Primleri 405
2. Eğitim Ve Sağlık Harcamaları İndirimi 409
2.1. Eğitim Ve Sağlık Harcamaları İndiriminin Kapsamı 409
2.2. Eğitim ve Sağlık Harcamaları İndirimden Yararlanacak Kişiler 411
2.3. Eğitim Ve Sağlık Harcaması İndiriminden Yararlanılabilmesinin Şartları 412
2.4. Eğitim ve Sağlık Giderinin Hesaplanmasında KDV’nin Durumu 416
3. Bağış ve Yardımlar 417
3.1. Bağış ve Yardım Kavramının Kapsamı 418
3.2. Bağış ve Yardım İndiriminde Şartlar 420
3.2.1. Bağış ve Yardımın Belli Yerlere Yapılmış Olması 421
3.2.2. Bağış ve Yardımın Beyan Edilen Gelirin Belli Bir Kısmı İle Sınırlı Olması 421
3.2.2.1 Sınırlı İndirilecekler 421
3.2.2.2. Sınırsız İndirilecekler 422
3.2.3. Bağış ve Yardımın Belgelendirilmesi 426
3.2.4. Bağış ve Yardımlarda Katma Değer Vergisi 428
4. Sponsorluk Harcamaları 429
5. Bireysel Katılım Yatırımcısı İndirimi 434
5.1. Tanım 434
5.2.1. Kapsam 436
5.2.2. İndirimden Yararlanma Şartları 436
5.2.3. İndirim Dönemi, İndirime Esas Tutarın Hesaplanması ve İndirimin Sınırı 438
5.2.4. Şartların İhlal Edilmesi Durumunda Uygulama 439
5.2.5. Bireysel Katılım Yatırımcı Lisansı 441
5.2.5.1. Yüksek Gelir veya Servet Kriteri 441
5.2.5.2. Tecrübe Kriteri 441
6. Engelli İndirimi 442
6.1 Tanım 442
6.2. Engelli İndiriminden Faydalanabilecekler 444
6.3. Engelli İndirimi Uygulaması 446
6.3.1. Ücretlilerde Uygulama Şekli 446
6.3.2. Diğerlerinde Uygulama Şekli 447
7. Girişim Sermayesi Fonu İndirimi 448
7.1. Tanım 448
7.2. İndirim Tutarının Hesaplanması 450
8. Korumalı İşyeri İndirimi 453
8.1. Tanım 453
8.2. İndirim Uygulaması 455
8.3. İşverene Yapılacak Ücret İadesi 456
9. Araştırma / Geliştirme ve Tasarım İndirimi 457
10. Dar Mükelleflere Sunalan Hizmetlere İlişkin İndirim 457
10.1. Tanım 457
10.2. İndirim Kapsamındaki Hizmetler: 459
10.3. İndirimden Yararlanmanın Şartları 460
a. İndirimden Faydalanabilecek Şirketlerin Ana Sözleşmelerinde Yazılı Esas Faaliyet Konusu Arasında Söz Konusu Hizmetler Yer Almalıdır. 460
b. Hizmetin, Türkiye’den Münhasıran Yurt Dışı Mukimi Kişi ve/veya Kurum İçin Yapılmış Olmalıdır. 461
c. Hizmetin Faturası Yurt Dışı Mukimi Kişi ve/veya Kurum Adına Düzenlenmelidir. 461
d.Sunulan Hizmetten Yurt Dışında Yararlanılmalıdır. 461
10.4. İndirimin Uygulanması 462
11. Posta İdaresi Ya Da Hızlı Kargo Taşımacılığı Aracılığıyla Mal İhracatı İndirim 465
11.1. İndirimin Kapsamı 465
11.2. İndirimden Yararlanabilecek Mükellefler ve Yararlanma Şartları 466
12. Zararlarının İndirilmesi 468
12.1. Aynı Takvim Yılındaki Zararların İndirilmesi 468
12.2. Geçmiş Yıl Zararları 469
13. Teknogirişim ve Teknokent Sermaye Desteği İndirimi 470

II. KISIM:
KURUMLAR VERGİSİNDE GİDERLER

1. KURUM KAZANCI
I. KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE GİDERLER 472
A. İNDİRİLECEK GİDERLER 473
1. Gelir Vergisi Kanunu’na Göre İndirilecek Giderler 473
2. Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre İndirilecek Giderler 473
a) Menkul Kıymet İhraç Giderleri 473
b) Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri 474
c) Genel Kurul Toplantıları, Birleşme, Devir, Bölünme, Fesih ve Tasfiye Giderleri 475
d) Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde Komandite Ortağın Kâr Payı 476
e) Katılım Bankalarınca Ödenen Kar Payları 477
f) Sigorta Teknik İhtiyatları 477
g) Holding Şirketleri Genel İdare Giderlerinin Bağlı Şirketlere Dağıtımı 478
3. Diğer Kanunlara Göre Kabul Edilen Giderler 478
a) İşsizlik Sigortası Kanuna Göre 479
b) Katma Değer Vergisi Kanuna Göre 479
1) Binek Otomobil Alımı Nedeniyle Yüklenilen KDV 479
2) Vergiye Tabi Olmayan veya Vergiden İstisna Edilen Malların Teslimi veya Hizmet İfası İle İlgili Alış Vesikalarında Yer Alan Katma Değer Vergisi 481
3) Zayi Olan Mallara İlişkin Yüklenilen KDV 483
Fire Sonucu Meydana Gelen Kayıplar 486
c) Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu 487
d) Ödeme Kaydedici Cihazın Amortisman Gideri 487
ÖZELLİKLİ DURUMLAR 488
1. Öğrencilere Ödenen Burslar Gider Yazılır Mı? 488
2. Birleşmeden Dolayı Ödenen Miktarın Şerefiye Olarak Aktifleştirilip Gider Olarak Yazılabilir Mi? 490
3. Ecrimisil Ödemelerinin Kurum Kazancının Tespitinde Gider Olarak Yazılır Mı? 493
4. Mahkeme Kararına Göre Ödenen Faiz, Harç ve Vekâlet Ücreti Gider Olarak Yazılır Mı? 494
5. İşe Başlatmama Tazminatı Gider Yazılır Mı? 495
6. Personelin Kusuru Nedeniyle Ödenen Tazminat Gider Yazılır Mı? 498
7. Çalınan Paralar Gider Yazılır Mı? 499
8. Tahkim Kararına İstinaden Ödenen Tazminatın Kurum Kazancının Tespitinde Gider Olarak Yazılır Mı? 501
9. Yönetim Kurulu Üyesi Olan Şirket Ortaklarının Ücret Ve Sosyal Güvenlik Primlerinin Kurum Kazancının Tespitinde Gider Olarak İndirilir Mi? 504
10. Özel İletişim Vergisinin Gider Olarak Yazılıp Yazılır Mı? 506
11. Temsil ve Ağırlama Giderleri İçerisindeki Yemek Faturalarında Yer Alan Bedellerin Gider Yazılır Mı? 508
12. Hesap Dönemi Kapandıktan Sonra Gelen Faturalarda Yer Alan Kdv’nin Gider Olarak Yazılır Mı? 510
13. Bağış Amacıyla Yapılan İnşaatlarda Yüklenilen KDV Gider Olarak Yazılabilir Mi? 511
14. İşletmeler Müşteri Ziyaretleri Kapsamında Götürdükleri Hediyeler Gider Yazılabilirler Mi? KDV’si İndirim Konusu Yapılabilirler Mi? 512
15. İşletme Elemanlarının Şehir İçi ve Dışı Seyahat Harcamalarının Gider Olarak Yazılabilir Mi? 514
16. Şirket Tarafından Yapılan Evlenme Doğum Ve Ölüm Yardımı Gider Olarak Yazılır Mı? 515
a. Evlenme Yardımı 515
b. Doğum Yardımı 516
c. Ölüm Yardımı 516
17. İşletmenin Aktifinde Kayıtlı Bulunmayan Cep Telefonuna İlişkin Haberleşme Ücretinin Gider Olarak Yazılır Mı? 517
18. İş Kazası Sonucu Ölen İşçinin Ailesine Mahkeme Kararına İstinaden Ödenen Tazminatın Gider Yazılır Mı? 518

2. İNDİRİMLER
1. TANIM VE KAPSAM 521
2. KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ ÜZERİNDE YAPILACAK İNDİRİMLER 530
2.1. ZARARLAR 530
2.1.1. Geçmiş Yıl Zararların Mahsubu 531
2.1.2. Devir ve Bölünme Durumunda Zarar Mahsubu 531
2.1.3. Yurt Dışı Zararların Mahsubu 533
2.1.3.1. Yurt Dışı Zararlarının İndirilmesinin Şartları 533
2.1.3.2. Yurt Dışı Zararların Tevsiki 534
2.1.3.3. Denetim Yaptırma Zorunluluğu 535
2.1.4. Mükelleflerin Rızaen Kar Beyan Etmesi Durumunda Zarar Mahsubu 535
3. BAĞIŞ VE YARDIMLAR 536
3.1. BAĞIŞ VE YARDIMLAR YAPILACAK KURUMLAR 536
3.2. YAPILACAK BAĞIŞIN SINIRI 536
3.2.1. Kurum Kazancının %5’i İle Sınırlı Bağış Ve Yardımlar 536
3.2.2.Kurum Kazancının %5 İle Sınırlı Olmayan Bağış Ve Yardımlar 538
a. Eğitim, Sağlık ve Sosyal Bağış Yardımlar 538
i. Eğitim ve Sağlık Bağışlarının Kapsamı 540
ii. Kapsama Dâhil Olan Bağış ve Yardımlar 540
b. Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yardımlar 544
c. Doğal Afetlere İlişkin Bağış ve Yardımlar 545
d. Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Yapılan Bağış veya Yardımlar 546
e. Yükseköğretim Kurumlarına Yapılacak Bağış Ve Yardımlar 546
f. Cami ve Kur’an Kursu Yapımı İçin Kurulmuş Dernek ve Vakıflara Yapılan Bağış ve Yardımlar 547
4. SPONSORLUK HARCAMALARI 548
5. GİRİŞİM SERMAYESİ FONU 553
6. ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (AR-GE) HARCAMALARI 558
6.1. AMAÇ VE KAPSAM 558
6.2. AR-GE İNDİRİMİNİN UYGULANMASI 562
6.3. AKTİFLEŞTİRİLEN KIYMETLERİN DEVRİ 562
6.4. AR-GE HARCAMALARININ KAYITLARDA İZLENMESİ 563
6.5. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TASDİK RAPORU 564
7. TÜRKİYE’DEN YURTDIŞI MUKİMİ KİŞİ VE KURUMLARA VERİLEN HİZMETLER 565
7.1. TANIM 565
7.2. İNDİRİM KAPSAMINDAKİ HİZMETLER 566
7.3. İNDİRİMDEN FAYDALANMA ŞARTLARI 567
7.3.1. Söz Konusu Hizmetler İndirimden Faydalanabilecek Şirketlerin Ana Sözleşmelerinde Yazılı Esas Faaliyet Konusu Oluşturmalıdır 567
7.3.2. Hizmetin, Türkiye’den Münhasıran Yurt Dışı Mukimi Kişi ve/veya Kurum İçin Yapılmış Olmalıdır 568
7.3.3. Faturanın Yurt Dışı Mukimi Kişi ve/veya Kurum Adına Düzenlenmelidir 568
7.3.4. Türkiye’den Verilen, Mimarlık, Mühendislik, Tasarım, Yazılım, Tıbbi Raporlama, Muhasebe Kaydı Tutma, Çağrı Merkezi ve Veri Saklama Hizmetlerinden Yurt Dışında Yararlanılmalıdır 569
7.3.5. İlgili Bakanlığın İzin ve Denetimine Tabi Olarak Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Kişilere Verilen Eğitim ve Sağlık Hizmetlerinin Yararlanıcısının yurt Dışında Olmalıdır 569
7.4. HİZMETLERDEN ELDE EDİLEN KAZANCIN TESPİTİ 569
7.5. KAZANÇLARIN KAYITLARDA İZLENMESİ 570
7.6. EĞİTİM VE SAĞLIK HİZMETLERİNE İLİŞKİN BİLDİRİM VE BELGELER 571
7.7. ESAS FAALİYET KONUSU DIŞINDAKİ GELİRLER 571
8. KORUNMALI İŞYERİ İNDİRİMİ 572
9. ÖZKAYNAKLARLA FİNANSMAN TEŞVİKİ 573
10. TEKNOGİRİŞİM VE TEKNOKENT SERMAYE DESTEĞİ İNDİRİMİ 575

3. KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER
1. TANIM VE KAPSAM 581
2. KURUMLAR KAZANÇLARINDA KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 582
2.1. ÖZ SERMAYE ÜZERİNDEN ÖDENEN VEYA HESAPLANAN FAİZLER 582
2.2. ÖRTÜLÜ SERMAYE ÜZERİNDEN ÖDENEN VEYA HESAPLANAN FAİZ, KUR FARKLARI VE BENZERİ GİDERLER 582
2.3. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ OLARAK DAĞITILAN KAZANÇLAR 597
2.3.1. Tanım ve Kapsam 597
2.3.2. Emsaline Uygun Fiyat veya Bedelin Tespitinde Uygulanacak Yöntemler 599
2.4. HER NE ŞEKİLDE VE NE İSİMLE OLURSA OLSUN AYRILAN YEDEK AKÇELER 601
2.5. HESAPLANAN KURUMLAR VERGİSİ İLE HER TÜRLÜ PARA CEZALARI İLE VERGİ CEZALARI VE GECİKME ZAMLARI 603
2.6. MENKUL KIYMETLERİN İTİBARİ DEĞERLERİNİN ALTINDA İHRACINDAN DOĞAN ZARARLAR 603
2.7. BAZI TAŞITLARA İLİŞKİN GİDERLER VE AMORTİSMANLAR 603
2.8. KURUMUN KENDİSİNİN, ORTAKLARININ, YÖNETİCİLERİNİN VE ÇALIŞANLARININ SUÇLARINDAN DOĞAN TAZMİNAT GİDERLERİ 604
2.9. BASIN YOLUYLA İŞLENEN FİİLLERDEN DOLAYI ÖDENEN TAZMİNATLAR 604
2.10. BAZI ÜRÜNLERE AİT İLAN VE REKLAM GİDERLERİ 604
2.11. KURUMLARIN YÖNETİM KURULU BAŞKAN VE ÜYELERİNE VERİLEN TEMETTÜ İKRAMİYELERİ 605

KAYNAKÇA 613
TOPLAM 615 SAYFA