Herkes İçin Katma Değer Vergisi Kanunu Yorum ve Açıklamaları (2 Cilt)

Her işin mutlaka bir teorisi bir de pratiği bulunmaktadır. Pratik, teoriyi şekillendirir; teori ise pratiği anlamlandırır ve olgunlaştırır. Teori ve pratik aynı zamanda bir konuyu öğrenebilmekte de başvurulan yöntemlerdir. Pratiğin yani uygulama yapmanın en iyi öğrenme yöntemlerinden biri olduğu genel kabul görmektedir. Teoride ne kadar iyi olsanız da pratik farklıdır; tecrübeye dayanır. İyi uygulayabilmek için sadece bilmek yetmemekte, bildiğimizi sandığınız konulardaki eksikliklerimizi ancak onu uygulamaya koyduğumuz zaman öğrenebilmekteyiz. Teorideki zayıflığımız ve eksikliğimiz de uygulamada ortaya çıkar. Bu nedenle her ikisine de yeterli düzeyde sahip olmanın, başarılı bir uygulama için gerekli olduğunu söyleyebiliriz.

Elinizde bulunan bu çalışma, teori ile pratiğin bir ortak buluşması olmayı hedeflemektedir. Mensubu olmaktan her zaman büyük onur duyduğum Hesap Uzmanları Kurulu’nda başlayan ve 32 yılı aşan kamudaki görevim sırasında edindiğim bilgi ve tecrübeler, bu çalışmanın esasını oluşturmaktadır. Kamuda geçen 32 yıldan fazla sürenin yaklaşık 10,5 yılı, fiilen uygulamanın içinde geçmiştir. Gerek Dış Ticaret Vergi Dairesi Başkanı olarak ve gerekse de İstanbul Defterdar Yardımcısı olarak ifa ettiğim idari görevlerin hemen tamamında ilgi alanım katma değer vergisi olmuştur. Bu görevlerim sırasında, Hesap Uzmanları Kurulu’nun şahsıma kazandırmış olduğu bilgiler ışığında katma değer vergisinin uygulaması ile ilgili yoğun bir pratik yapma imkanım oldu.

Bu durumumu yakından takip eden pek çok dostumuz, yıllarca, yaşadığım tecrübeleri yazılı hale getirmem konusunu da sürekli gündemde tuttular. Sonunda Onların istediği oldu ve elinizde tuttuğunuz bu çalışmayı somutlaştırma kararını verdik.

Konunun en önemli yanlarından biri olan yazmaya karar verdikten sonra, karşımıza daha önemli bir sorun çıktı. O da “nasıl bir kitap yazmam gerekiyor” sorusu idi.

Sadece uygulamayı ele alan ve konuyla ilgili Mali İdare görüşleri ile yargı kararlarına yer verecek bir çalışma, bir derleme olma özelliği taşıyacağından; hem kişisel düşünce ve görüşlerimin belirtilmesine imkan vermeyecek, hem de bu konularda kalem oynatan veya kafa yoranların görüşlerini göz ardı etmemize yol açacaktı. Buna karşılık, sadece görüşlerin ele alındığı bir çalışma ise fazlasıyla teorik kalacak ve yine amaca hizmet etmeyecekti.

Elinizde bulunan bu çalışma, yukarıda belirtilen alternatiflerin bir sentezi olarak ortaya çıkmıştır. Yani hem konularla ilgili uygulama örneklerini ele alıp değerlendirmek suretiyle uygulamayı anlatmakta, hem de konunun teorik yönlerini ele alarak aynı zamanda bir nevi akademik çalışma olmayı da denemektedir. Bunu yaparken, uygulama, sadece Mali İdare görüşü veya yargı kararı olarak verilmemiş; konunun yasal ve teorik yapıda değerlendirilmesi ve bazı durumlarda Dünyadaki uygulamalar da dikkate alınarak, söz konusu görüş ve kararların değerlendirilmesi ve tartışılması da yapılmıştır. Ayrıca uygulamada sıklıkla karşılaşılan ve tartışma yaratan konularda mümkün olduğunca farklı görüşler gündeme getirilerek, konular olabildiğince farklı açılardan değerlendirilmiştir. Bu şekilde, Mali İdare uygulamaları ve yargı kararlarına karşı söylenebilecekler de gündeme getirilmiş ve ‘ okuyucuya alternatifler de sunulmaya çalışılmıştır.

Öte yandan, KDV uygulamasında en çok tartışılan konulardan biri olan KDV iadeleri; hem başlı başına ayrı bir kitap konusu olabilecek mahiyette olması ve hem de bu konunun da ele alınması halinde çalışmamızın kapsamının çok artacak olması nedeniyle, elinizde bulunan bu çalışmada detaylı olarak ele alınmamış ve sadece iade hakkı doğuran işlemler itibariyle konu ana hatlarıyla değerlendirilmiştir. Umarım ilerleyen dönemlerde, sadece KDV iadelerinin ele alındığı bir çalışmayı da kaleme alabiliriz.

Kitap, genel olarak Kanunda yer alan maddeler itibariyle kaleme alınmış gibi görünse de, olaylar ve işlemler daha çok konu ve müessese bazında ele alınarak tartışılmıştır. Bu bağlamda, Kanunun pek çok maddesinde yer alan konular, başlangıçta “Verginin Konusu” başlığı altında değerlendirilmiş, bu konularla bağlantılı vergileme ile ilgili işlemler de yine bu bölümlerde açıklanmış ve ilgili bölümlerde de bu kısımda yapılan açıklamalara atıfta bulunulmuştur. Bunların dışında vergileme ile ilgili genel hükümler ise, Kanunda yer alan düzen içinde kısımlar halinde ele alınarak değerlendirilmiştir. Ayrıca konuların daha kolay takibi ve aranılanların rahat bulunabilmesi açısından, bölüm numaraları, ait oldukları kısımlar esas alınarak belirlenmiştir. Bir başka ifade ile bölüm numaralarının başında yer alan rakam, anılan bölümün hangi kısımla ilgili olduğunu göstermektedir. Bu şekilde hiçbir konuya aynı bölüm numarası da verilmemiş olmaktadır.