Şirket Değerlemesi

Son yıllarda artık yeni şirket paradigması hissedar değerinin maksimize edilmesi olarak genel kabul görmektedir. Özellikle 199O’lı yıllardan iti­baren giderek artan küreselleşme ve yoğun rekabetle birlikte sermaye piyasalarının ekonomik sistem içerisindeki etkinliğinin ve öneminin artması­na bağlı olarak yatırımcıların etkinliklerinin artması, birçok işletmeyi hissedar değerini maksimize etmeyi temel amaçlarından biri olarak benimsemeye ve hissedar değerinin arttırılmasını sağlayacak alternatif yollar aramaya zorlamış­tır. Bu paradigmanın paralelinde maksimize edilmeye çalışılan hissedar değe­rinin tespiti, tespit yöntemleri gerek finansçıların gerekse hissedarların sürek­li gündeminde yer almış ve önemi de gittikçe artmıştır.

Damadoran’ın belirttiği gibi şirket değer tespitine yönelik yapılan her eylem analisten kaynaklanan önyargıyı beraberinde taşır ve yansıtır. Aynı şirket fark­lı analistler tarafından değerlendiğinde farklı sonuçlar ve farklı değerler elde edilebilir. Çıkan sonuçların ve tespit edilen değerlerin hepsi içerdiği ve var­saydığı hususlar paralelinde doğrudur. Bu nedenle her şirketin analistin bakış açısına göre farklı şirket değen hesaplanabilir.

Onlarca değerleme modeli olmasına karşın, herhangi bir varlığı ya da işi de­ğerlemek için üç temel yaklaşım bulunmaktadır. Bunların ilki Varlık Temelli Değerleme (Asset Based Valuation) yaklaşımı ikincisi Gelir Temelli Değerleme yaklaşım, üçüncüsü ise, Göreceli (relative) değerlemedir. Bu kitabın temel ko­nusu ve amacı şirket değerlemesi ile ilgili bu üç yaklaşımın dayandığı teorik alt yapıyı da ortaya koyarak uygulama örnekleri ile birlikte şirket değerlemesi ile ilgilenen taraflara faydalı olmaktır.

Kitap geniş bir literatür taramasından sonra kaleme alınmıştır. Bu nedenle ge­niş bir referans listesine sahiptir. Bir kitabı oluştururken kitaba kimlerin kat­kısı olduğunu yazmak ve sınırlandırmak neredeyse imkansızdır. Ben öncelikle bu kitabın referans listesinde yer alan eser sahiplerine sonsuz teşekkür ediyo­rum, eserleri ile bu kitaba kaynak oldukları ve kitabın oluşumunu sağladıkla­rı için. Bir kitap yazmak için ayrılan zaman genellikle ailenize ve sevdiklerini­ze ayırmanız gereken zamandan çalıntıdır. Bu nedenle zamanlarını çaldığım eşim Özlem, oğlum Çağın ve isimlerini yazamadığım tüm sevdiklerime sonsuz teşekkürler. Her zaman desteklerinizi yanımda hissettim ve hissetmekteyim. Yine kitabın her aşamasında katkısı bulunan Growe Horwath HSY ekibine ve özellikle Seda DEMİR’e katkılardan dolayı teşekkürü bir borç bilirim.

BÖLÜM I

DEĞER KAVRAMI

DÜNYADA DEĞER ODAKLI ŞİRKETE GEÇİŞ

YATIRIMCILAR VE DEĞER

DEĞERLEME DEĞERLEMENİN KULLANIM ALANLARI

Portföy Yönetimi ve Değerleme

Finansal Yönetim ve Değerleme

Stratejik Planlama ve Değerleme

Birleşme, Satın Alma ve Değerleme

Özelleştirme ve Değerleme

Halka Arz ve Değerleme

Kredi Alma ve Değerleme

Çalışan Şirketleri ve Değerleme

Marka Değeri ve Değerleme

Tasfiye ve Değerleme

ŞİRKET DEĞERLEMESİNDE BAŞLICA DEĞER

KAVRAMLARI

Nominal Değer (Par Value)

Gerçek Değer (Intrinsic Value)

Defter Değeri (Book Value)

Piyasa Değeri (Market Value)

Makul Piyasa Değeri (Fair Market Value)

İşleyen Teşebbüs Değeri (Going Concern Value)

Varlık Değeri (Asset Value)

Şerefiye Değeri (Goodwill Value)

Hurda Değer (Hurdle Value)

DEĞERLEME VE ÖNYARGILAR

Değerlemeye İlişkin Önyargılar

ŞİRKETLERİN YAŞAM DÖNGÜSÜ VE DEĞERLEME

Başlangıç

Genişleme

Yüksek Büyüme

Olgun Büyüme

Düşüş

DEĞERLEME YAKLAŞIMLARI

BÖLÜM II

VARLIK TEMELLİ DEĞERLEME YAKLAŞIMI

DEFTER DEĞERİ (BOOK VALUE)

NET VARLIK DEĞERİ (NET ASSET VALUE)

TASFİYE DEĞERİ (LİQUİDATİON VALUE)

BÖLÜM IIIGELİR TEMELLİ DEĞERLEME YAKLAŞIMI

İNDİRGENMİŞ NAKİT AKIMI

İNDİRGEME ORANI

ÖZSERMAYE MALİYETİ

ÖZSERMAYE DIŞINDAKİ FİNANSMAN MALİYETLERİ

SERMAYE MALİYETİ

NAKİT AKIMLARININ ÖLÇÜLMESİ

NAKİT AKIMLARININ ÖNGÖRÜLMESİ

TAHMİN YAKLAŞIMLARI

ÖZSERMAYE NAKİT AKIMI İNDİRGEME MODELLERİ

TEMETTÜ İNDİRGEME MODELLERİ

ÖZSERMAYENİN SERBEST NAKİT AKIMI (POTANSİYEL

TEMETTÜ) İNDİRGEME MODELLERİ

SERMAYE NAKİT AKIMI İNDİRGEME MODELLERİ

UYARLANMIŞ BUGÜNKÜ DEĞER (ADJUSTED PRESENT

VALUE – APV) YAKLAŞIMI

FAZLA GETİRİ MODELLERİ

SERMAYE YAPISI VE ŞİRKET DEĞERİ

GÖRECELİ DEĞERLEME (RELATİVE VALUATION)

YAKLAŞIMI

GÖRECELİ DEĞERLEMENİN GÜÇLÜ YÖNLERİ VE

SINIRLILIKLARI

STANDARDİZE EDİLMİŞ DEĞERLER VE ÇARPANLAR

ÇARPANLARI KULLANMANIN TEMEL ADIMLARI

KAZANÇ ÇARPANLARI

PEG ORANI

DİĞER KAZANÇ ÇARPANLARI

DEFTER DEĞERİ ÇARPANLARI (YERİNE KOYMA DEĞERİ

ÇARPANLARI)

GELİR ÇARPANLARI

SEKTÖRE ÖZGÜ ÇARPANLAR

GÖRECELİ DEĞERLEME İLE İNDİRGENMİŞ NAKİT AKIMI

DEĞERLEMESİNİ UYUMLULAŞTIRMAK