Türkiye'nin Muhasebe Kitapları Satış Sitesi
Vergi Denetimi

Vergi Denetimi

Prof. Dr. Fazıl Tekin, Prof. Dr. Ali Çelikkaya


Baskı Tarihi: Mart 2018
Sayfa Sayısı: 344 Sayfa
Fiyatı: 39 TL
İndirimli Fiyatı:38 TL (Kdv Dahil)
BASKISI TÜKENDİ
KİTAP HAKKINDA
  • Google
  • Tw
  • Fb

ÖNSÖZ

Kitap, gördüğü yoğun ilgi üzerine kısa sürede 8. baskısını yapmıştır.

Bu kitap vergi hukuku açısından son derece önemli olan “vergi denetimini” bütün yönleri ile ele alan toplu bir eser özelliği taşımaktadır. Kitapta meslek sınavlarına çalışan öğrencilere ve bu alanda çalışan uygulamacılara son derece faydalı bilgiler yer almaktadır. Kitabın güncellenmiş sekizinci baskısında Vergi Usul Kanununda 6009 Sayılı Kanun, 646 Sa-yılı Kanun Hükmünde Kararname ve 6487 sayılı Kanun ile yapılan önemli değişiklikler de dikkate alınmış ve bilgiler güncelleştirilmiştir.

Kitapta altı bölüm bulunmaktadır, ilk bölümde denetimin tanımı, tarihsel gelişimi, denetim türleri, denetim teknikleri ve yöntemleri yer almaktadır, ikinci bölümde vergi denetiminin tanımı, amacı, özellikleri, etkileri ve ilkeleri yer almaktadır. Üçüncü bölümde Yeminli Mali Müşavirlerin (YMM) vergi denetimi ile olan ilişkisi yer almaktadır. Dördüncü bölümde yorum ve delil serbestisi ilkelerine ilişkin bilgiler yer almaktadır. Beşinci bölümde vergi denetim yolları (yoklama, yaygın ve yoğun vergi denetimi, vergi incelemesi ve aramalı inceleme) yer almaktadır. Altıncı bölümde ise son değişiklikler ışığında vergi denetiminden sorumlu kuruluşlar yer almaktadır.

 

İÇİNDEKİLER

 
Önsöz  5
Tablolar Listesi  15
Kısaltmalar  17
Giriş  21
BİRİNCİ BÖLÜM
DENETİMİN TANIMI, TARİHSEL GELİŞİMİ, TÜRLERİ,
DENETİM TEKNİKLERİ VE DENETİM YÖNTEMLERİ
1. DENETİMİN TANIMI  25
2. DENETİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ  27
3. DENETİM TÜRLERİ  28
3.1. Konusuna ve Amacına Göre Denetimin Türleri  28
3.1.1. Finansal Denetim  28
3.1.2. Uygunluk Denetimi  29
3.1.3. Faaliyet Denetimi  29
3.1.4. Ekonomik Denetim  30
3.2. Statüsüne Göre Denetimin Türleri  30
3.2.1. İç Denetim  31
3.2.2. Dış Denetim  31
3.2.2.1. Bağımsız Denetim  32
3.2.2.2. Kamu Denetimi  34
4. DENETİM TEKNİKLERİ  34
4.1. Karşılaştırma  35
4.2. Tutar Aktarımını Doğrulama  35
4.3. Aritmetik İnceleme  36
4.4. Belge İncelemesi  36
5. DENETİM YÖNTEMLERİ  37
5.1. Şekli ve Maddi Denetim  37
5.2. Aralıksız ve Örnekleme Yoluyla Denetim  38
5.3. İleriye Doğru ve Geriye Doğru Denetim  38
5.4. Doğrudan ve Dolaylı Denetim  39
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK VERGİ SİSTEMİNİN GENEL GÖRÜNÜMÜ VE
VERGİ DENETİMİ İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR
1. TÜRK VERGİ SİSTEMİNİN GENEL GÖRÜNÜMÜ  41
1.1. Vergi Gelirlerinin Dağılımı  41
1.2. Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Gelişimi  44
1.3. Vergi Denetim Oranları  46
1.4. Beyannameli Mükelleflerin Durumu  49
2. VERGİ DENETİMİ İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR  50
2.1. Tanım  50
2.1.1. Mali Denetim  50
2.1.2. Vergi Denetimi  51
2.2. Vergi Denetiminin Amacı  52
2.2.1. Mali Amaç  52
2.2.2. Ekonomik Amaç  53
2.2.3. Sosyal Amaç  54
2.2.4. Hukuki Amaç  55
2.3. Vergi Denetiminin Özellikleri  56
2.3.1. Tarafsız Olmak  56
2.3.2. Yaptırım Gücüne Sahip Olmak  56
2.3.3. Geniş Kapsamlı Olmak  57
2.4. Vergi Denetiminin Etkileri  57
2.4.1. Ekonomik Açıdan Etkileri  57
2.4.1.1. Kaynakların Optimal Kullanımını Sağlamak  57
2.4.1.2. Kaynak Oluşumuna Katkı Sağlamak  58
2.4.2. İşletme Yönetimi Açısından Etkileri  58
2.4.2.1. Hesap Verebilmeyi Kolaylaştırmak  59
2.4.2.2. İyi Bir Muhasebe Düzeni Kurulmasına Yardımcı Olmak  59
2.4.3. Sosyal Adalet Açısından Etkileri  60
2.5. Vergi Denetiminin İlkeleri  60
2.5.1. Ekonomi Politikasına Uygun Olmak  60
2.5.2. Kanunların Uygulanmasını Kolaylaştırmak  61
2.5.3. Mükellefleri Vergi Konusunda Eğitmek  61
2.5.4. Genellik İlkesini Dikkate Almak  61
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MÜESSESİ VE
VERGİ DENETİMİ İLE İLİŞKİSİ
1. GENEL AÇIKLAMALAR  63
2. MESLEK MENSUPLARI İÇİNDE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN YERİ  65
3. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN GÖREVLERİ  67
3.1. Denetim  67
3.1.1. Vergi Denetimi  67
3.1.2. Muhasebe Denetimi  68
3.2. Tasdik  68
3.2.1. Tasdikin Amacı  69
3.2.2. Tasdikin Niteliği  69
3.2.3. Tasdikin Kapsamı  70
3.2.4. Tasdik Kanıtları  71
3.2.5. Tasdik Edilecek Belgeler  72
3.3. Danışmanlık  73
4. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN SORUMLULUKLARI  74
4.1. 3568 Sayılı Kanundan Doğan Sorumluluklar  74
4.2. Vergi Usul Kanunundan Doğan Sorumluluklar  76
4.3. Yönetmelik ve Tebliğlerden Doğan Sorumluluklar  77
4.4. Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumlulukları Kapsamında Takip Usulleri  79
5. ÖZELLİK ARZ EDEN DİĞER DURUMLAR  80
5.1. Karşıt İnceleme  81
5.2. Sahte veya Muhteviyatı İtibariye Yanıltıcı Belge İncelemesi  82
6. MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI  84
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ DENETİMİNDE YORUM VE
DELİL SERBESTİSİ İLKESİ
1. VERGİ DENETİMİNDE YORUM  87
1.1.Tanım  87
1.2. Yorumun Temel İlkeleri  88
1.3. Yorumu Gerekli Kılan Nedenler  89
1.4. Yorum Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler  90
1.4.1. Kıyas Yasağına Uymak  90
1.4.2. Peçelenmiş İşlemleri Açığa Çıkarmak  93
1.4.3. Muvazaalı İşlemleri Dikkate Almak  94
1.4.4. Kanunlarla Yasaklanmış Ticari Faaliyetleri Vergilendirmek  96
1.4.5. İktisadi, Ticari ve Teknik Gereklere Göre Hareket Etmek  96
2. DELİL SERBESTİSİ İLKESİ  98
2.1. Tarihsel Gelişim  98
2.2. Kavramsal Açıklama  100
2.2.1. Delil  100
2.2.2. Kanuni Ölçü  101
2.2.3. Yasal Karine  101
2.3. Delillerin Sınıflandırılması  102
2.3.1. Doğrudan Delil  102
2.3.2. Dolaylı Delil  103
2.4. Delil Serbestisinin İstisnaları  103
2.4.1.Yemin  103
2.4.2. Tanık Beyanı  104
2.4.3. Özel Durumlar  105
2.5. Delil Toplama Yolları  106
2.5.1. Kişi ve Kuruluşların Bilgisine Başvurmak  106
2.5.1.1. Mükellefin Bilgisine Başvurmak  107
2.5.1.2. Alıcıların Bilgisine Başvurmak  108
2.5.1.3. Resmi Kuruluşların, Gerçek ve Tüzel Kişilerin Bilgisine Başvurmak  110
2.5.1.4. Bilirkişilerin Bilgisine Başvurmak  111
2.5.1.4.1. Takdir Komisyonları  112
2.5.1.4.2. Ticaret ve Sanayi Odaları  113
2.5.1.4.3. Adli Tıp Kurumu  114
2.5.1.5. Uluslararası Anlaşmalar Gereğince Bilgi Toplamak  114
2.5.1.6. Bilgi Vermek Zorunda Olmayanlar  115
2.5.1.7. Bilgi Vermemenin Cezası  116
2.5.2. Defter ve Belgelerden Yararlanmak  117
2.5.2.1. Defter ve Belgelerin Düzenlenme Usulleri  117
2.5.2.2. Defter ve Belgelerin Delil Niteliği  119
2.5.2.3. Defter ve Belgelerin İbraz Edilmesi  121
2.5.2.4. Defter ve Belgelerin İbraz Edilmemesinin Sonuçları  123
2.5.3. Vergi Dairesi Kayıtlarına Başvurmak  125
2.5.4. İstihbarat Arşivinden Yararlanmak  126
2.5.5. Envanter ve Randıman İncelemeleri Yapmak  127
2.5.5.1. Envanter İncelemesi Yapmak  127
2.5.5.2. Randıman İncelemesi Yapmak  129
2.5.6. Harcama ve Tasarruflara Başvurmak  131
BEŞİNCİ BÖLÜM
VERGİ DENETİMİNDE
BAŞVURULAN YOLLAR
1. YOKLAMA  133
1.1. Tanım  134
1.2. Yoklamanın Amacı  134
1.3. Yoklama Yetkisinin Kapsamı  135
1.4. Yoklamaya Yetkili Olanlar  137
1.5. Yoklamanın Yapılması ve Sonuçlandırılması  137
1.5.1. Yoklamanın Yapılacağı Zaman  138
1.5.2. Yoklamanın Yapılacağı Yer  138
1.5.3. Yoklamanın Tutanağa Bağlanması  139
1.5.4. Yoklamanın Sonuçlandırılması  141
1.6. Yoklama Müessesesinin Aksayan Yanları ve Öneriler  144
2. YAYGIN VE YOĞUN VERGİ DENETİMİ  145
2.1. Yaygın ve Yoğun Vergi Denetiminin Amacı  146
2.2. Yaygın ve Yoğun Vergi Denetiminin Yoklamadan Farkı  146
2.3. Yaygın ve Yoğun Vergi Denetiminin Kapsamı  146
2.3.1. Günlük Hasılatı Tespit Etmek  147
2.3.2. Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanımını Denetlemek  148
2.3.2.1. Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanımının Esasları  148
2.3.2.2. Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanımında Özellikli Durumlar  149
2.3.3. Defter, Levha ve Belge Kontrolü Yapmak  150
2.3.3.1. Defter Kontrolü Yapmak  150
2.3.3.2. Levha Kontrolü Yapmak  151
2.3.3.2.1. Vergi Levhasını Kontrol Etmek  152
2.3.3.2.2. Fiyata Katma Değer Vergisi Dâhildir İbareli Levhayı Kontrol Etmek  155
2.3.3.2.3. Ödeme Kaydedici Cihaz Levhasını Kontrol Etmek  155
2.3.3.2.4. Anlaşmalı Matbaa Levhasını Kontrol Etmek  155
2.3.3.3. Belge Kontrolü Yapmak  157
2.3.3.3.1. Fatura  157
2.3.3.3.2. Gider Pusulası  161
2.3.3.3.3. Müstahsil Makbuzu  162
2.3.3.3.4. Serbest Meslek Makbuzu  162
2.3.3.3.5. Perakende Satış Vesikası  163
2.3.3.3.6. Sevk İrsaliyesi  163
2.3.3.3.7. Taşıma İrsaliyesi  169
2.3.3.3.8. Yolcu Listesi ve Günlük Müşteri Listesi  170
2.3.4. Yol Denetimleri Yapmak  170
EK 2: Türkiye Geneli Yaygın ve Yoğun Vergi Denetimi Sonuçları  172
3. VERGİ İNCELEMESİ  172
3.1. Tanım  173
3.1.1. Vergi İncelemesi  173
3.1.2. Vergi İncelemesine Benzer Kavramlar  173
3.2. Vergi İncelemesinin Amacı  175
3.3. Vergi İncelemesinin Kapsamı  175
3.3.1. Vergi Türleri Bakımından  175
3.3.2. Mükellefler Bakımından  176
3.3.3. İnceleme Dönemi Bakımından  178
3.4. Vergi İncelemesinin İşlevleri  179
3.4.1. Araştırmak İşlevi  179
3.4.2. Önlemek İşlevi  180
3.4.3. Eğitmek İşlevi  180
3.5. Vergi İncelemesinin Öteki Denetim Yollarından Farkları  181
3.5.1. Vergi İncelemesinin Yoklamadan Farkları  181
3.5.2. Vergi İncelemesinin Beyanname Revizyonundan Farkları  183
3.5.3. Vergi İncelemesinin Muhasebe Denetiminden Farkları  183
3.6. Vergi İncelemesinin Türleri  184
3.6.1. İncelemenin Kapsamı Bakımından  184
3.6.1.1. Tam İnceleme  184
3.6.1.2. Sınırlı İnceleme  185
3.6.2. İncelemenin Sürekliliği Bakımından  185
3.6.2.1. Sürekli İnceleme  185
3.6.2.2. Devresel İnceleme  186
3.6.3. İncelemenin Akışı Bakımından  186
3.6.3.1. Geriye Doğru İnceleme  186
3.6.3.2. İleriye Doğru İnceleme  186
3.6.4. Yükümlü Sayısı Bakımından  186
3.6.4.1. Toplu İnceleme  187
3.6.4.2. Münferit İnceleme  187
3.6.5. İncelemenin Kaynağı Bakımından  187
3.6.5.1. Normal İnceleme  187
3.6.5.2. İhbarlı İnceleme  187
3.6.5.3. Karşıt İnceleme  188
3.7. Vergi İnceleme Süreci  188
3.7.1. Vergi İncelemesine Başlanması  188
3.7.2. Vergi İncelemesine Yetkili Olanlar  192
3.7.3. Vergi İncelemelerinde Yardım  195
3.7.3.1. İncelemeye Tabi Olanlarca Yardım  195
3.7.3.2. İdare Tarafından Yardım  195
3.7.4. Vergi İncelemesinin Yapılacağı Zaman  196
3.7.5. Vergi İncelemesinin Yapılacağı Yer  197
3.7.6. Vergi İncelemesinin Tamamlanması ve Raporlanması  199
3.7.6.1. İncelemenin Tamamlanması  199
3.7.6.2. İnceleme Tutanağının Düzenlenmesi  201
3.7.6.3. İnceleme Raporunun İşleme Konması  203
3.7.6.4. Vergi İncelemesinin Sonuçları  204
EK 3.7: ABD’de Vergi İnceleme Süreci  206
Ek 3.7.1: Genel Açıklamalar  207
Ek 3.7.2: Vergi İncelemesine Yetkili Olanlar  208
Ek 3.7.3: Vergi İncelemesinin Türleri  209
Ek 3.7.4: Mükelleflerin İncelenme Olasılıkları  210
Ek 3.7.5: İncelemenin Yapılması ve Sonuçlandırılması  210
Ek 3.7.6: Mükellefin Hakları  212
Ek 3.7.7: Genel Değerlendirme  212
3.8. Vergi İncelemesinde Kullanılan Başlıca Teknikler  213
3.8.1. Fiili ve Kaydi Envanter İncelemesi Yapmak  214
3.8.2. Randıman İncelemesi Yapmak  215
3.8.3. Karşıt İnceleme Yapmak  217
3.8.4. İşletmenin Mali Tablolarını Analiz Etmek  217
EK 3.8: Vergi İncelemesinde En Çok Karşılaşılan Hata ve Hileler  220
3.9. Vergi İnceleme Sonuçlarına Karşı Başvurulacak Yollar  221
3.9.1. Uzlaşma  222
3.9.2. Cezalarda İndirim  225
3.9.3. Dava Açma  226
4. ARAMA/ARAMALI İNCELEME  227
4.1. Tanım  227
4.2. Aramanın Amacı  227
4.3. Arama ile Yoklama Arasındaki Fark  228
4.4. Arama Şekilleri  228
4.4.1. Sınırlı Arama  228
4.4.2. Genel Arama  228
4.5. Arama Yapılabilmesinin Şartları  229
4.5.1. Aramaya Muhatap Olanlar  229
4.5.2. Arama Yapılabilecek Haller  229
4.5.3. Arama Kararının Alınması  231
4.5.4. İhbar İkramiyesi Uygulaması  232
4.6. Aramaya Yetkili Olanlar  233
4.7. Aramada Hazır Bulunması Gerekenler  233
4.8. Aramanın Yapılacağı Zaman  234
4.9. Aramanın Yapılması ve Sonuçlandırılması  235
4.9.1. Ele Geçirilen Kanıtların Muhafazası  235
4.9.2. İncelemeye Başlanması  235
4.9.3. İncelemenin Tamamlanması  237
4.9.4. Aramalı İncelemenin Sonuçları  238
ALTINCI BÖLÜM
VERGİ DENETİMİ İLE GÖREVLİ KURULUŞLAR
1. GENEL AÇIKLAMALAR  239
1.1. Vergi Denetim Örgütünün Tarihsel Gelişimi  239
1.2. Vergi Denetim Kadrolarının Doluluk Oranı  241
1.3. Vergi Türleri İtibariyle Bulunan Matrah Farkları  242
2. VERGİ DENETİM KURULUŞLARI  244
2.1. Kaldırılan Denetim Birimleri  244
2.1.1. Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığı  244
2.1.2. Maliye Teftiş Kurulu Başkanlığı  245
2.1.3. Gelir Kontrolörleri Başkanlığı  245
2.1.4. Vergi Denetmenleri Büro Başkanlığı  246
2.2. Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı  247
2.2.1.Vergi Denetim Kurulunun Yapısı  247
2.2.2. Vergi Denetim Kurulunun Görev ve Yetkileri  248
2.2.3. Vergi Denetim Kuruluna Balığı Denetim Birimleri  248
2.2.3.1. Vergi Müfettişleri  248
2.2.3.2. Vergi Müfettişlerine Getirilen Yasaklar  249
2.3. Gelir İdaresi Başkanlığı  250
2.3.1. Tarihsel Gelişim  250
2.3.1.1. Gelirler Genel Müdürlüğü Dönemi  250
2.3.1.2. Gelir İdaresi Başkanlığının Kurulması  251
2.3.2. Gelir İdaresi Başkanlığının Görevleri  253
2.3.3. Gelir İdaresi Başkanlığına Bağlı Denetim Birimleri  255
2.3.3.1. Vergi Dairesi Başkanları  255
2.3.3.2. Vergi Dairesi Müdürleri  257
2.3.3.3. Merkez ve Taşra Teşkilatında Müdür Kadrosunda Çalışanlar  258
EK 2.3: Vergi Daireleri Tam Otomasyon Projesi  259
Sonuç ve Özet  263
EKLER
EK 1. VERGİ USUL KANUNUNUN VERGİ DENETİMİNE İLİŞKİN HÜKÜMLERİ  275
EK 2. FİNANSAL DENETİMİN AMAÇLARI  285
EK 3. FİİLİ ENVANTER TUTANAĞI ÖRNEĞİ  289
EK 4. VERGİ İNCELEME RAPORU ÖRNEĞİ I  293
EK 5. VERGİ İNCELEME RAPORU ÖRNEĞİ II  301
EK 6. YOKLAMA TUTANAKLARI  313
EK 7. YOKLAMA FİŞİ ÖRNEĞİ  315
Kaynakça  317
Kavramlar Dizini  341