Vergi Dünyası’nda 500 Soru Cevap

Vergi Dünyası’nda 500 Soru Cevap Kitabı; Maliye Hesap Uzmanları Derneği Tarafından yoğun çalışmalar sonucunda meydana gelmiş bir kitaptır. I. Gelir Vergisi, Iı. Kurumlar Vergisi, Iıı. Kdv Kanunu, Iv. Vergi Usul Kanunu,V. Diğer Vergi Kanunları Vergi Dünyası’nda 500 Soru Cevap Kitabında ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Neden – sonuç ilişkisi çerçevesinde karşılaşılabilecek olayları anlaşılabilir nitelikte Vergi Dünyası’nda 500 Soru Cevap Kitabı siz değerli okurlarımıza sunmaktadır.

KİTAP HAKKINDA

“VERGİ DÜNYASI’nda 500 Soru ve Cevap” adlı bu eserimizde, uygulamada sıkça karşılaşılan olayların vergi kanunları karşısındaki durumlarının çözümlenmesi ve ulaşılan sonuçların mümkün olduğunca yalın bir dille okuyucuya aktarılması hedeflenmiştir. Kitapta yer alan soruların, uygulamacıların kesin sonuçlara varmakta zorluk çektiği konular arasından seçilmesine özen gösterilmiştir. Bu bakış açısıyla, Vergi Dünyası Dergisi’ne gelen okuyucu sorulan, yargı kararları ve muktezalar değerlendirilmeye alınmıştır. Değerlendirmeler neticesinde en sık karşılaşılan sorular, okuyucuların kolayca erişmeleri maksadıyla ilgili oldukları mevzuat hükümleri göz önünde bulundurularak tasnif edilmiştir.

Sorular cevaplanırken açık uçlu cevaplar verilmesi yerine neden-sonuç ilişkileri ortaya konularak net bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca ele alınan olaylara karşılaşılması muhtemel durumlar da eklenerek soruların kapsamı ve cevapların içeriği zenginleştirilmiştir. Nihayetinde bu eser, yalnızca sınırlı sayıdaki olayın çözümlenmesinden ziyade pratikte karşılaşılan olayların nasıl ele alınması gerektiğini ve kanun hükümlerinin olaylarla nasıl ilişkilendirildiğini göstermesi bakımından bir rehber niteliği taşımaktadır.

- I. Gelir Vergisi

- II. Kurumlar Vergisi

- III. KDV Kanunu

- IV. Vergi Usul Kanunu

- V. Diğer Vergi Kanunları

ÖNSÖZ

Maliye Hesap Uzmanları Derneği olarak yine alanında referans kaynak olacağına inandığımız “VERGİ DÜNYASINDA 500 SORU 500 CEVAP” adlı eserimiz ile siz değerli okurlarımızın karşısında olmaktan büyük bir mutluluk ve gurur duymaktayız.

Vergi hukuku yazınını takip edenlerin çok iyi bildiği gibi, Maliye Hesap Uzmanları Derneği yürüttüğü yayıncılık faaliyetleri ile Türk Vergi Hukuku literatürünün oluşmasında çok ciddi katkılar sağlamıştır. Derneğimiz üyeleri olan Eski Hesap Uzmanları, Türk Vergi Sisteminin daha iyi anlaşılmasını sağlamak, uygulayıcıların karşılaştıkları sorunlara çözüm getirmek, sistemde yer alan aksaklıklara işaret etmek gibi amaçlarla yaptıkları çalışmaları bazen bir makale, bazen bir sirküler, bazen bir konferans sunumu kimi zaman da kitap olarak her zaman siz değerli kamuoyu ile paylaşmıştır; paylaşmaya da devam edecektir.

Elinizdeki eser de yine Eski Hesap Uzmanları tarafından kaleme alınmış olup, günlük hayatta şirketlerin, gerçek kişilerin veya meslek sınavlarına hazırlananların karşılaştıkları olayların vergi kanunları karşısındaki durumlarına açıklayıcı geniş izahatlar getiren bir uygulama kitabıdır.

Bu eserde yer alan soruların bir kısmı, muktezalar, yargı kararları, Vergi Dünyası Dergisinin önceki sayılarında yayınlanan sorular ve makaleler taranmak suretiyle, diğer kısmı da yazarlar tarafından günlük hayatta karşılaşılan vergisel sorunlar tespit edilerek belirlenmiş ve bunların vergi kanunları karşısındaki çözümleri ortaya konulmak istenmiştir. Söz konusu çözümler getirilirken son yasal düzenlemeler dikkate alınmış ve olayların cari dönemde vergi mevzuatı açısından tabi olacakları uygulamalara ışık tutulmuştur.

Kitapta yer alan soruların çözümünde olayların sadece belli bir boyutu üzerinde durulmamış, konunun farklı vergi kanunları karşısındaki durumlarına değinilmeye çalışılmış ve olaylar bir bütün olarak analiz edilmiştir. Bu açıdan “VERGİ DÜNYASI’NDA 500 SORU 500 CEVAP” adlı bu eserimiz, sadece bir soru-cevap kitabı olmayıp aynı zamanda okuyuculara vergi hukukunda karşılaşılan sorunların nasıl çözümlendiğini gösteren bir rehber niteliği de arz etmektedir.

Kitapta cevaplanan sorular, vergi kanunları ve kanun bölümleri itibariyle sınıflandırılmış ve böylece okuyucuların cevap bulmak istedikleri sorulara kolay ve hızlı ulaşmaları amaçlanmıştır. Ayrıca kitabın son bölümünde “kavram indeksine yer verilerek okuyucuların hakkında bilgi edinmek istedikleri kavramları kitabın içinde rahatça bulabilmesi sağlanmıştır.

Maliye Hesap Uzmanları Derneği’nin, 1974 yılından bu yana olduğu gibi bundan sonra da her zaman Türk Vergi yazınına ciddi katkılar sağlayan yayıncılık faaliyetlerine aynı anlayış ve ilkeler doğrultusunda devam edeceği hususunu siz değerli kamuoyu ile paylaşmak isteriz.

Bu vesileyle, “VERGİ DÜNYASINDA 500 SORU 500 CEVAP” adlı bu esere büyük ölçüde kaynak teşkil eden Vergi dünyası Dergisinin “Sorular ve Yanıtlar” bölümünü hazırlayan Eski Hesap Uzmanlarına, bu kitabin ilk baskısının hazırlanması sürecinde özverili çalışma sergileyen ve mesleki bilgi birikimini paylaşmaktan kaçınmayarak kitabın ilk baskının hazırlanmasında görev alan Eski Baş Hesap Uzmanları Adem KARABAYIR, Murat ÜRKMEZ ile Eski Hesap Uzmanları Özkan ECEVİT, Beytullah SARICAN, Yavuz ASLAN, Özcan KONAK, Mahir KESKİN ve Ferhat DEMİRTAŞ’a, ayrıca kitabı güncellemek ve genişletmek suretiyle bu baskısının hazırlanmasında görev alan Eski Baş Hesap Uzmanları Ö. Tufan PALABIYIK, Adnan SAK ile Eski Hesap Uzmanları Abdullah ALTINÖRS, Erdal GÜLEÇ, Barış KAYACAN, Alper Cihat DEMİR, Tevfik NAS’a ve katkıları nedeniyle Yönetim Kurulu Üyelerine ve Dernek İktisadi İşletmesi personeline teşekkürlerimizi sunar, kitabın okurlarımıza faydalı olmasını temenni ederiz.

İstanbul / 20 Mart 2013

 İÇİNDEKİLER

I. GELİR VERGİSİ 3

1. MÜKELLEFLER 3

2. MUAFLIKLAR 13

3. TİCARİ KAZANÇ 14

A. Ticari Kazancın Tarifi ve Tespiti 14

B. Basit Usulde Ticari Kazancın Tespiti 21

C. Eğitim ve Öğretim İşletmelerinde Kazanç İstisnası 22

D. Ticari Kazancın Tespitinde İndirilecek Giderler 23

E. Ticari Kazancın Tespitinde İndirilmeyecek Giderler 37

F. Yatırım İndirimi 45

G. Birden Fazla Takvim Yılına Sirayet Eden İnşaat ve Onarma İşleri 47

4. ZİRAİ KAZANÇ 55

5. ÜCRETLER 58

A. Gerçek Ücretler 58

B. Diğer Ücretler 75

C. Ücretlerde İstisnalar 76

D. İndirimler 91

6. SERBEST MESLEK KAZANÇLARI 97

A. Serbest Meslek Kazancının Tespiti ve Tarifi 97

B. Serbest Meslek Kazançlarında İstisnalar 103

7. GAYRİMENKUL SERMAYE İRADININ TARİFİ VE TESPİTİ 107

8. MENKUL SERMAYE İRADININ TARİFİ VE TESPİTİ 119

9. DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR 128

A. Değer Artışı Kazançları 128

B. Arızi Kazançlar 139

11. GELİRİN TOPLANMASI VE BEYANI 145

12. DİĞER İNDİRİMLER 214

13. VERGİ TEVKİFATI VE MUHTASAR BEYANNAME 223

11. MÜNFERİT BEYANNAMENİN VERİLMESİ 230

12. GEÇİCİ VERGİ 231

13. GVK GEÇİCİ MD. 61 235

I. KURUMLAR VERGİSİ 239

1. VERGİNİN KONUSU 239

2. MÜKELLEFLER 247

3. KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAFİYET VE İSTİSNA 255

A. Muafiyet 255

B. Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası 263

C. Yurt Dışında Yapılan İnşaat, Onarım, Montaj İşleri İle

Teknik Hizmetlerde İstisna 294

D. Emisyon Primi İstisnası 304

E. Eğitim ve Öğretim Kurumlan İstisnası 309

F. İstisna Kazançlara Ait Zarar ve Giderler 310

G. Diğer İstisnalar 314

4. SAFİ KURUM KAZANCI TESPİTİ 318

5. İNDİRİLECEK GİDERLER 323

6. ZARAR MAHSUBU 327

7. DİĞER İNDİRİMLER 332

8. KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 348

9. ÖRTÜLÜ SERMAYE 354

10. TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI 366

11. TAM MÜKELLEF KURUM KAZANÇLARINDA VERGİ

KESİNTİSİ VE MAHSUP 378

A. Tam Mükellef Kurum Kazançlarında Vergi Kesintisi 378

B. Yurtiçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu 381

12. TASFİYE 386

13. DEVİR, BÖLÜNME VE HİSSE DEĞİŞİMİ 397

14. DAR MÜKELLEF KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİ 409

A. Kazancın Türkiye’de Elde Edilmesi 409

B. Safi Kurum Kazancı 412

C. Vergi Kesintisi 417

15. İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ 441

16. İKTİSADİ İŞLETME SAYILMAYAN HALLER 446

II. KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU 453

1. VERGİNİN KONUSUNU TEŞKİL EDEN İŞLEMLER 453

2. MÜKELLEFİYET VE VERGİ SORUMLUSU 471

3. MAL TESLİMİ, HİZMET İFASI VE İHRACAT İSTİSNASI 476

4. ARAÇLAR, PETROL ARAMALARI VE TEŞVİK BELGELİ

YATIRIMLARDA İSTİSNA 501

5. TRANSİT TAŞIMACILIK İSTİSNASI 510

6. İTHALAT İSTİSNASI 516

7. SOSYAL VE ASKERİ AMAÇLI İSTİSNALAR 521

8. MATRAH 535

9. İNDİRİM VE İNDİRİLEMEYECEK KDV İŞLEMLERİ 555

10. KDV KANUNU ÇEŞİTLİ İŞLEMLER 574

III. VERGİ USUL KANUNU 583

1. VERGİ SORUMLULUĞU VE SÜRELER 583

2. TEBLİĞ HÜKÜMLERİ VE ZAMAN AŞIMI 586

3. VERGİ HATALARI VE DÜZELTME YOLLARI 591

4. MÜKELLEFİN ÖDEVLERİ 599

A. Bildirmeler 599

B. Defter Tutma 604

C. Vesikalar 613

5. DEĞERLEME 623

A. iktisadi Kıymet Değerleri 623

B. Amortisman 639

C. Özel Haller 661

6. CEZALAR VE CEZAYI KALDIRAN HALLER 673

V. DİĞER VERGİ KANUNLARI 681

1. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU 681

A. Verginin Konusu 681

B. Mükellef ve Vergi Sorumlusu 684

C. İhracat İstisnası 685

D. Diğer İstisnalar 686

E. Verginin Tecili 688

F. Vergi İndirimi 690

G. Vergileme Ölçüleri ve Matrah 691

H. Müteselsil Sorumluluk ve Ceza Uygulaması 693

İ. Verginin Belgelerde Gösterilmesi, Matrahta, Vergide ve

Mükellefiyette Değişiklikler 695

2. DAMGA VERGİSİ KANUNU 698

A. Verginin Konusu 698

B. Mükellefler 711

C. Kağıt Nüshalarının Birden Fazla Olması 712

D. Bir Kağıtta Birden Fazla Akit ve İşlem Bulunması 713

E. Vergileme Ölçüleri 715

F. Nispet 717

3. HARÇLAR KANUNU 718

4. GİDER VERGİLERİ KANUNU 720

5. VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU 727

6. SERBEST BÖLGELER KANUNU 732

7. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU 736

8. EMLAK VERGİSİ KANUNU 742

9. TÜRK ULUSLAR ARASI GEMİ SİCİLİ KANUNU 745

KAVRAM DİZİNİ 744